بیمه های پر بازده و کم بازده بورسی را بشناسید

به گزارش اقتصادناب به نقل از بیمه داری نوین صنعت بیمه یکی از کم حاشیه‌ترین گروه‌ها در بازار سرمایه به شمار می‌رود. با وجود این، این گروه همواره مورد توجه تحلیل‌گران و سرمایه‌گذاران بوده است و تحولات مربوط به آنها همواره در بازار مورد رصد قرار می‌گیرد. بررسی‌ها نشان می‌دهد این گروه میزبان ۲۷ شرکت است. با توجه به صورت‌های مالی شش ماهه شرکت‌ها منتهی به شهریور ماه سال ۹۹، به لحاظ سرمایه ثبت‌شده بیمه البرز با ۱۴,۴ هزار میلیارد ریال سرمایه ثبت‌شده بزرگ‌ترین شرکت بیمه‌ای به شمار می‌رود.

به لحاظ ارزش بازار نیز گروه بیمه ۲.۷ درصد از ارزش کل بازار را در اختیار دارد. بر اساس داده‌های مربوط به تاریخ ۲۹ آذرماه گروه بیمه ارزش بازاری معادل ۲۰۹۳ هزار میلیارد ریال داشته است.

در این میان شرکت بیمه پاسارگاد با ارزش بازار ۹۸۵ هزار میلیارد ریالی با دریافت عنوان بزرگ‌ترین شرکت بیمه حدود ۴۷ درصد از ارزش کل بازار را تصاحب کرده و رتبه پانزدهم را در میان تمامی شرکت‌های بورسی و فرابورسی به خود اختصاص داده است.

شرکت‌های بیمه کوثر و بیمه تجارت نو با اختلاف بسیار فاحش در رتبه‌های بعدی قرار دارند. حضور بیمه‌های خصولتی آسیا و البرز در رتبه‌های‌های چهار و پنجم نیز جالب توجه است.

بر خلاف بسیاری از گروهها  پراکندگی ارزش بازار شرکت‌ها در گروه بیمه چندان زیاد نیست. نمودار ۲ سهم هر شرکت از ارزش بازار گروه بیمه را به تصویر کشیده است.

بر اساس این نمودار بیش از دوسوم ارزش بازار گروه بیمه در اختیار ۵ شرکت قرار دارد و ۲۲ شرکت دیگر تنها حدود ۳۳ درصد از ارزش بازار گروه را به خود اختصاص داده‌اند. نکته قابل توجه اینکه ۸ شرکت کوچک این گروه سهمی کمتر از یک درصد از بازار را دارند.

گروه بیمه نیز همچون سایر گروه‌ها در ماه‌های پایانی سال قبل و پنج ماهه ابتدایی سال جاری با رشد قابل توجه همراه شد؛ اما در ادامه با افت بازار نزول کرد؛ اما در هفته‌های اخیر بخشی از ریزش خود را جبران کرد و به سقف قبلی خود نزدیک شد. بر اساس بررسی‌ها شرکت‌های گروه بیمه (با در نظر گرفتن افزایش سرمایه‌ها و سود نقدی) در یک سال گذشته بازدهی حدود ۶۴۰ درصدی داشته‌اند که در مقایسه با بازدهی حدود ۳۱۰ درصدی شاخص کل بورس عملکرد خوبی محسوب می‌شود.

نمودار ۳- شاخص گروه بیمه در یک سال گذشته

در میان شرکت‌های گروه، شرکت بیمه پاسارگاد با جهش اعجاب‌انگیز حدود ۲۲۰۰ درصدی علاوه بر پر بازده‌ترین شرکت گروه بیمه یکی از برترین شرکت‌ها در بورس و فرابورس بوده است. شرکت بیمه تجارت نو نیز با بازدهی حدود ۱۵۰۰ درصدی در رتبه دوم قرار دارد. شرکت‌های بیمه سینا و آرمان نیز در رتبه‌های بعدی جای دارند. در سوی مقابل شرکت‌های بیمه سرمد و حکمت صبا قرار دارند که در یک سال گذشته به ترتیب بازدهی حدود ۶۰ و ۹۲ درصدی عاید سهامداران خود کرده‌اند. نکته قابل توجه اینکه به واسطه رشد قابل توجه شاخص بورس و ورود نقدینگی به این بازار هیچ یک از شرکت‌های گروه بیمه در یک سال گذشته بازدهی منفی نداشته‌اند.

علاوه بر شرکت‌های فوق نماد معاملاتی شرکت تازه تأسیس بیمه باران از اواخر آبان گشایش یافت؛ اما تاکنون معامله قابل توجهی در این نماد معاملاتی انجام نشده است؛ همچنین عملیات پذیره‌نویسی سهام شرکت بیمه اتکایی سامان در آذر ماه سال جاری انجام شد؛ اما تا اتمام روند پذیره‌نویسی و دریافت مجوزهای لازم، نماد معاملاتی شرکت گشایش نخواهد یافت. با این حال باید منتظر ماند و دید که میهمانان جدید گروه بیمه چه در زمینه عملیاتی و چه از لحاظ بازار سرمایه چه کارنامه‌ای از خود بر جای خواهند گذاشت.

اما موضوعی که از بدو ورود شرکت‌های بیمه‌ای به بازارسرمایه بسیاری از سهامداران خرد و حقیقی این شرکت‌ها را آزار داده و جزو ریسک‌های سرمایه‌گذاری در صنعت به شمار می‌رود دخالت گاه و بیگاه سهامداران عمده در امور شرکت‌ها و گاه تأثیر عمده در معاملات سهام آنهاست.

مرور نام شرکت‌های لیست شرکت‌های بیمه مورد معامله در بورس و فرابورس نشان می‌دهد بیشتر این شرکت‌ها از زیرمجموعه یا هم‌گروه بانک‌ها هستند. تجربه سال‌های اخیر نشان می‌دهد سهامداران عمده حاضرند منافع شرکت بیمه را در مواقع لزوم فدای منافع بانک (یا سایر نهادهای بالادستی) کنند. اجبار برخی از شرکت‌های بیمه برای سرمایه‌گذاری منابع حاصل از دریافت حق بیمه در سهام بانک یا شرکت‌های زیرمجموعه آن تنها نمونه‌ای از این دخالت‌هاست. این موضوع به شدت منافع سهامداران غیر و عمدتاً خرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. آنچه به نظر نگارنده می‌رسد اینکه پیاده کردن قوانین حاکمیت شرکتی در بازار به ویژه گروه بیمه می‌تواند ریسک سرمایه‌گذاری را به شدت کاهش دهد و موجبات سرمایه‌گذاری بیشتر در این حوزه‌ها را فراهم آورد.

حسن خضوعی/ بیمه داری نوین