دو چالش کلیدی صنعت بیمه جهان؛ خودروهای خودران و کاهش نرخ بهره

پرویز خسروشاهی ، قائم مقام بیمه مرکزی در کانال تلگرامی خود جدیدترین گزارش موسسه سوئیس‌ری (گزارش سیگما) از تحولات صنعت بیمه جهان در سال ۲۰۱۸ را منتشر کرد .
بر اساس برآورد سوئیس‌ری، در سال ۲۰۱۸ حق بیمه تولیدی صنعت بیمه در جهان با رشد ۱.۵ درصدی (با حذف اثر تورم) برای اولین بار از ۵ هزار میلیارد دلار فراتر رفت و به نزدیک ۵۲۰۰ میلیارد دلار رسید. بدین ترتیب ضریب نفوذ جهانی بیمه به ۶.۱ درصد بالغ گردید. سهم بازارهای پیشرفته از این مقدار حق بیمه ۷۹ درصد و سهم بازارهای نوظهور ۲۱ درصد بود.
نرخ رشد حق بیمه تولیدی در سال ۲۰۱۸ نسبت به سال قبل کاهش قابل ملاحظه‌ای داشت که ناشی از کاهش شدید نرخ رشد بیمه‌های زندگی در نتیجه کاهش حق بیمه تولیدی چین، اروپا و آمریکای لاتین می‌باشد. در سال ۲۰۱۸  نرخ رشد واقعی حق بیمه‌ در رشته زندگی ۰.۲ درصد و در رشته‌های غیرزندگی ۳ درصد بوده است. بدین ترتیب حق بیمه تولیدی در رشته زندگی به ۲.۸ هزار میلیارد دلار (با سهم ۵۴ درصد) و در رشته‌های غیر زندگی به ۲.۴ هزار میلیارد دلار (با سهم ۴۶ درصد) افزایش پیدا کرد.
در سال ۲۰۱۸ حدود یک سوم کل حق بیمه تولیدی بیمه‌های غیرزندگی به بیمه‌های‌اتومبیل و یک سوم دیگر به بیمه‌های حوادث و درمان اختصاص داشت. پس از این دو رشته، رشته اموال با سهم ۱۷ درصد قرار داشت. در این میان در بازارهای نوظهور سهم بیمه‌‌های اتومبیل از بیمه‌های غیرزندگی حدود ۴۴ درصد می‌باشد. در بیمه‌های زندگی نیز ۸۸ درصد حق بیمه تولیدی به بخش پس‌اندازی و ۱۲ درصد دیگر به بخش ریسک عمر اختصاص داشته است. با توجه به غلبه بیمه‌های اتومبیل در ساختار بیمه‌های غیرزندگی و بخش پس‌اندازی در ساختار بیمه‌های زندگی، صنعت بیمه دنیا در آینده با دو چالش کلیدی روبرو خواهد بود. یکی اینکه، در بیمه‌های غیرزندگی نوآوری‌های مربوط به سیستم‌های کمک‌راننده پیشرفته و ورود اتومبیل‌های خودران به بازار در دهه‌های آینده پتانسیل کاهش حق بیمه‌های اتومبیل را دارد چون تکنولوژی‌های جدید فراوانی و شدت تصادفات و در نتیجه هزینه‌های خسارت را کاهش خواهد داد. دوم اینکه، در بیمه‌های زندگی بخاطر کاهش نرخ‌های بهره از یکسو و تغییر مقررات در جهت حرکت بسوی چارچوب‌های توانگری مبتنی بر ریسک از سوی دیگر، فروش بیمه‌های پس‌اندازی بخصوص از نوع سنتی دارای نرخ بهره تضمینی تضعیف خواهد شد.
طبق برآورد سوئیس‌ری در سال ۲۰۱۸ بیمه‌گران مستقیم ۵ درصد پرتفوی خود را به بیمه‌گران اتکائی در سراسر جهان واگذار کردند. نرخ واگذاری اتکائی در بیمه‌های غیرزندگی ۸.۴ درصد و در بیمه‌ زندگی ۲ درصد بوده است. دلیل پائین بودن نرخ واگذاری اتکائی در رشته زندگی تسلط بیمه‌های پس‌اندازی در ساختار این رشته که اتکائی ندارد می‌باشد. همانند حق بیمه‌های مستقیم، در زمینه حق بیمه‌های اتکائی نیز ایالات متحده و کانادا در سال ۲۰۱۸ بیشترین سهم را از بازار اتکائی جهان در اختیار داشتند (یک سوم حق بیمه‌های اتکائی غیرزندگی و ۵۳ درصد حق بیمه‌های اتکائی زندگی). نرخ‌های واگذاری اتکائی در رشته‌های اتومبیل بسیار پائین و در حد ۴ درصد بوده اما در رشته‌های اموال و مسئولیت بسیار بالا و به ترتیب ۱۶ و ۱۴ درصد بوده است. این نسبت در رشته‌های خاص چون هواپیما، کشتی و مهندسی ‌به بالای ۳۰ درصد نیز رسیده است. این شکاف بین رشته‌‌های اتومبیل از یکسو و رشته‌های اموال و مسئولیت و رشته‌های خاص از سوی دیگر در بازارهای نوظهور بخصوص چین نسبت به بازارهای پیشرفته شدیدتر بوده است.