اوراق بهادار بیمه‌ای با رویکرد نیاز بازار بیمه کشور معرفی شد

به گزارش اقتصادناب،پژوهشکده بیمه طی گزارشی انواع اوراق بهادار بیمه ای را مطرح کرد.
امروزه در کشورهای گوناگون دنیا به‌منظور به‌وجود‌آوردن انگیزه در میان صاحبان سرمایه و کاهش ریسک‌های احتمالی از تخصیص منابع آنها در امور متعدد ، انواع گوناگون ابزارهای مالی ابداع و در قالب نهادهای مختلف در اختیار متقاضیان سرمایه‌گذاری قرار می‌گیرد. یکی از نهادهای مهم در بازارهای اقتصادی و مالی که می‌تواند نقش مهمی در این زمینه ایفا کند ، بیمه است. این نهاد به مردم کمک می‌کند تا ریسک بعضی از خطرات را در زندگی خود کاهش دهند. از طرفی شرکت‌های بیمه‌ای برحسب بیمه‌نامه‌هایی که برای بیمه‌گذاران صادر می‌کنند با مسائل و چالش‌های مختلفی از قبیل تأمین سرمایه لازم جهت قبول ریسک مربوطه یا نیاز و ضرورت انتقال ریسک مواجه می‌شوند.

لذا این شرکت‌ها نیز به‌دنبال راههایی برای برطرف کردن این نیازهای خود هستند. یکی از بازارهایی که می‌توان راههای انتقال ریسک را در آنجا جستجو کرد ، بازار سرمایه می‌باشد. بازار سرمایه به خاطر ظرفیت‌ها و امکانات زیادی که دارد بیمه‌گران را جهت پوشش ریسک و حتی دریافت بازده بیشتر به سمت خود جذب می‌کند. بخش اعظم جایگزین‌های انتقال ریسک که به اوراق بهادار بیمه‌ای (اوراق بهادار مرتبط با بیمه) معروف‌اند ، طی فرآیند تبدیل به اوراق بهادارسازی ریسک به‌وجود آمده‌اند و بخش دیگری نیز با استفاده از ابزارهای مشتقه طراحی شده‌اند. براساس مطالعات و بررسی‌های انجام شده ، بازار بیمه و همچنین بازار سرمایه ایران نیز ظرفیت طراحی و به‌کارگیری این ابزارهای مالی را دارد و این ابزارها می‌توانند این دو بازار را بیش از پیش با یکدیگر پیوند دهند و شرکت‌های بیمه‌ایران می‌توانند به‌منظور تأمین سرمایه لازم و انتقال قسمتی از ریسک‌هایی که پذیرفته‌اند ، اوراق بهادار بیمه‌ای منتشر کنند.
بدین منظور ، این طرح با هدف ارائه الگوها و مدل‌های لازم برای انجام این کار که براساس شرایط بازار بیمه و بازار سرمایه کشور ایران بومی‌سازی شده باشند ، انجام شد. این طرح شامل ۶ بخش اصلی است. بخش اول به معرفی کلی موضوع و بیان انگیزه‌های اصلی اوراق بهادارسازی پرداخته است.
در بخش دوم مبانی نظری و ادبیات موضوع بیان شده است. در این بخش پرکاربردترین مدل های اوراق بهادار بیمه ای که تاکنون در دنیا منتشر شده است به همراه ارکان آن ها، معرفی شده اند و کارکرد اصلی هرکدام به اختصار بیان گردیده است. سپس در انتهای این بخش مهم ترین نیازها و مشکلات بازار بیمه ایران که انتشار اوراق بهادار بیمه ای می تواند راه حلی برای رفع آن ها باشد، بیان شده است.
انواع مدل های اوراق بهادار بیمه‌ای که می‌تواند به عنوان ابزاری برای تأمین مالی شرکت‌های بیمه ایرانی به‌کار گرفته شود و براساس نیازها و پتانسیل‌های بازار بیمه ایران بومی سازی و طراحی شده‌اند، در بخش سوم این طرح معرفی و شرح داده می‌شوند. این مدل های عبارتند از:
۱- اوراق بهادار برای وامهای خرید بیمه‌نامه‌ یا بیمه‌نامه‌هایی با حق بیمه‌های اقساطی یا مرحله‌ای
۲- اوراق بهادار ذخایر بیمه‌ای
۳- اوراق بهادار برای سرمایه‌گذاری مشترک
بخش چهارم به معرفی و شرح انواع مدل‌های اوراق بهادار بیمه‌ای می پردازد که می‌توانند کاربرد اتکایی داشته باشند و به‌عنوان ابزاری برای انتقال ریسک بیمه‌ای شرکت‌های بیمه به بازار سرمایه به‌کار گرفته شوند. این مدل‌ها که عبارتند از:
۱- اوراق بهادار بیمه‌ای اتکایی ریسک‌های بزرگ
۲- اوراق بهادار بیمه‌ای اتکایی حوادث فاجعه‌آمیز
۳- اوراق بهادار بیمه‌ای اتکایی بیمه‌های زندگی ،
نیز براساس شرایط کشور ایران بومی سازی گردیده‌اند. در ادامه این بخش صندوق اتکایی جبران مازاد خسارت بیمه مرکزی ، به‌عنوان یک مثال کاربردی از اوراق بهادار اتکایی حوادث فاجعه‌آمیز معرفی و شرح داده شد.
در بخش پنجم یک ابزار مالی معرفی و شرح داده می‌شود که در صورت اجرایی شدن می‌تواند یکی از چالش‌های اصلی بیمه‌های زندگی یعنی مسئله بازخرید را تا حد زیادی حل کند این ابزار مالی اوراق بهادار بازخرید بیمه‌های زندگی نامیده شد.
یکی از مسائل و چالش های اصلی بر سر راه اجرایی سازی این ابزارهای مالی در ایران، بعد فقهی هرکدام از آن ها است. به همین دلیل مدل های ارائه شده در این طرح توسط متخصصان مطالعات اسلامی سازمان بورس مورد بررسی قرار گرفت و اصلاحات لازم براساس مبانی فقه اسلامی بر روی آن ها انجام شد. نتایج این بررسی ها در بخش ششم طرح آورده شده است.

یادداشت سردبیر