به گزارش اقتصادناب به نقل از نشریه بیمه داری نوین بر اساس آمارهای منتشرشده در سامانه کدال، از میان ۲۳ شرکت بیمه‌ای پذیرفته‌شده در بازار سرمایه، در پایان شهریور ماه سال ۹۹ تعداد ۱۱ شرکت، مانده دارایی کمتر از ۳۰ هزار میلیارد ریال داشته‌اند. هر چند وزن و تأثیرات این شرکت‌ها نسبت به شرکت‌های بزرگ بیمه‌ای در بازار و اقتصاد کشور بسیار کم است؛ اما این شرکت‌ها نیز در محیط بیمه‌ای کشور در حال فعالیت‌اند و تمامی متغیرهای موجود در بازار (حتی در مقیاس شدیدتر از شرکت‌های بزرگ) می‌تواند بر روی آنها اثرگذار باشد.

این گزارش به بررسی عملکرد شرکت‌های بیمه‌ای کوچک (به طور قراردادی شرکت‌هایی که مانده دارایی‌های آنها در پایان سال ۹۸ از ۳۰ هزار میلیارد ریال کمتر است) در شش ماهه نخست سال ۹۹ و مقایسه آن با مدت مشابه سال قبل می‌پردازد.

در قسمت دوم ، پنج شرکت دیگر این گروه بررسی می شود:

بیمه تعاون: این شرکت نیز با ۴۸ درصد یکی از بیشترین سهم از دارایی‌ها را به مطالبات از بیمه‌گذاران و نمایندگان را همچون سال گذشته در بین شرکت‌های بیمه‌ای دارد که این موضوع باعث شده کیفیت دارایی‌های آن به شدت تحت تأثیر قرار گیرد. نکته جالب در این زمینه آنکه وزن این طبقه دارایی‌ها در پایان سال ۹۸ در این شرکت حدود ۴۴ درصد بود که در شش ماهه نخست سال جاری شرکت در عدم رشد آن چندان موفق نبوده است. در بخش عملکرد بیمه‌ای، هر چند حق بیمه دریافتی شرکت با رشد حدود ۱۰۵ درصدی همراه شد؛ اما افزایش قابل توجه ۱۲۸ درصدی در رقم خسارت‌های پرداختی و رشد سایر هزینه‌های بیمه‌ای باعث شد تا سود بیمه تعاون در این حوزه نسبت به مدت مشابه سال قبل با افت ۱۹ درصدی همراه شود. با این حال شرکت توانسته این عقب‌ماندگی را در بخش سرمایه‌گذاری‌ها جبران کند به گونه‌ای که سود خالص نسبت به سال ۹۷ با رشد حدود ۶ برابری همراه شده است.

بیمه میهن: هر چند حق بیمه دریافتی شرکت در شش ماهه نخست سال جاری با رشد و خسارت پرداختی شرکت با کاهش همراه شد؛ اما افزایش دیگر هزینه‌های بیمه‌ای باعث شده است حاصل عملکرد شرکت در حوزه بیمه‌گری بر خلاف شش ماهه نخست سال قبل زیانبار باشد. این زیان به حدی بود که رشد سه برابری درآمد سرمایه‌گذاری‌ها نیز برای جبران آن کفایت نکرد تا بیمه میهن تنها شرکت زیان‌ده بیمه (در میان شرکت‌های مورد بررسی) لقب گیرد. این زیان‌دهی باعث شد زیان انباشته بیمه میهن در پایان شهریور ماه سال جاری افزوده شود و همچنان مشمول ماده ۱۴۱ قانون تجارت باقی بماند. ترازنامه شرکت نیز نشان از آن دارد که وزن دارایی‌های ثابت میهن نسبت به دیگر شرکت‌های گروه بسیار زیاد است که همین امر باعث شده نتواند از بخشی از دارایی‌های خود به صورت بهینه استفاده کند.

بیمه حکمت صبا: رشد ۱۸۶ درصدی حق بیمه دریافتی از سوی این شرکت در نیمه اول سال جاری نسبت به مدت مشابه سال ۹۸، باعث شده تا بیمه حکمت یکی از بیشترین نرخ‌های رشد حق بیمه را در بین کل شرکت‌های در دست بررسی به خود اختصاص دهد. با این حال افزایش حدود ۱۰۶ درصد حق بیمه پرداختی موجب شده تا سود شرکت از محل عملیاتی بیمه‌ای ۱۵۶ درصد رشد کند. هر چند نسبت خسارت شرکت حدود ۴۰ درصد بود که یکی از پایین‌ترین نسبت‌ها در صنعت است؛ اما با وجود موفقیت در بخش عملیات بیمه‌ای، بیمه حکمت در حوزه سرمایه‌گذاری در مقایسه با دیگر شرکت‌ها به لحاظ ریالی توفیق چندانی نداشته است. با این همه، سود خالص شرکت نسبت به مدت مشابه سال قبل ۵ برابر شده است که این موضوع جبران زیان انباشته و ورود بیمه حکمت به ناحیه سود را در پی داشته است. در حوزه دارایی‌ها نیز وزن بسیار بالای مطالبات و دارایی‌های ثابت در سبد دارایی‌های شرکت چابکی لازم را از آن گرفته است.

بیمه زندگی خاورمیانه: رشد بیش از ۱۰ برابری سود خالص شرکت در شش ماهه نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل، این شرکت را از این نظر به موفق‌ترین شرکت در میان شرکت‌های مورد بررسی تبدیل کرده است. هر چند درآمد شرکت از محل حق بیمه‌های دریافتی در نیمه نخست سال جاری حدود سه برابر رشد کرده است و از این نظر پیشتاز دیگر شرکت‌های فعال در صنعت بیمه است؛ اما دلیل جهش در سودآوری بیمه زندگی خاورمیانه را باید در افزایش حدود ۹ برابری درآمد سرمایه‌گذاری‌ها جست‌وجو کرد. در نگاه دیگر ماهیت عملیات شرکت بیمه خاورمیانه در شش ماهه نخست سال جاری بیشتر شرکت‌های سرمایه‌گذاری بوده است تا یک شرکت بیمه‌ای. این موضوع در کنار ثبت پایین‌ترین نسبت خسارت (حدود ۸ درصد) باعث شده بیمه خاورمیانه بالاترین نرخ حاشیه سود خالص و حاشیه سود ناخالص در میان شرکت‌های هم‌گروه را داشته باشد. برگ برنده بزرگ دیگر بیمه خاورمیانه در قیاس با سایر شرکت‌های هم‌گروه، پایین بودن مطالبات و اختصاص حدود ۶۲ درصد از دارایی‌ها به سرمایه‌گذاری‌هاست که باعث شده این شرکت یکی از مولدترین سبد دارایی را در میان شرکت‌های بیمه داشته باشد. با این همه آنچه مسلم است بیمه زندگی خاورمیانه در ابتدای راه و در مرحله رشد قرار دارد و برای مقایسه عملکرد آن با دیگر شرکت‌ها به چند سال زمان نیاز است.

بیمه حافظ: بیمه حافظ به لحاظ مانده دارایی‌ها کوچک‌ترین شرکت بیمه‌ای بورس به شمار می‌رود. عملکرد این شرکت در شش ماهه نخست سال جاری شباهت بسیار زیادی به بیمه تجارت نو دارد. حق بیمه دریافتی شرکت در شش دوره مورد بررسی نسبت به مدت مشابه سال قبل با رشد ۹۰ درصدی همراه شده است؛ اما افزایش هزینه‌های بیمه‌ای باعث شده در مجموع عملکرد شرکت در حوزه بیمه‌گذاری با زیان مواجه باشد. با وجود این، در حالی درآمد شرکت که در شش ماهه سال قبل رقم بسیار ناچیزی بود در شش ماهه نخست سال جاری بیمه حافظ درآمد ۷۶۰ میلیارد ریالی در این زمینه گزارش می‌کند تا با جبران زیان به بار آمده در بخش بیمه‌گری، سود خالص شرکت را به رقم ۶۹۵ میلیارد ریال برساند. این موضوع موجبات جبران زیان انباشته و ورود شرکت به ناحیه سود را فراهم کرد. نکته جالب توجه دیگر در عملکرد بیمه حافظ در بهار و تابستان ۹۹، کاهش هزینه‌های عمومی و اداری شرکت است؛ هر چند نسبت رقم گزارش شده در نسبت به حق بیمه دریافتی در قیاس با دیگر شرکت‌های گروه همچنان بالاست.

با مرور عملکرد شرکت‌های کوچک‌تر بیمه‌ای و مقایسه آنها با شرکت‌های بزرگ (که در گزارش پیشین به آن پرداخته شد) نشان از بهبود وضعیت سودآوری این شرکت‌ها نسبت به شش ماهه ابتدایی سال ۹۸ دارد. به گونه‌ای که در اغلب این شرکت‌ها رشد سوددهی، کاهش زیان انباشته یا رشد سود انباشته به وضوح مشهود است. نکته قابل توجه آنکه بخش عمده‌ای از این سوددهی مدیون فعالیت‌های شرکت در حوزه سرمایه‌گذاری است و شرکت‌ها در عرصه بیمه‌گری توفیق چندانی به دست نیاورده یا حتی با شکست مواجه شده‌اند. به عبارت دیگر مدیران بیمه‌ای در شش ماهه نخست سال جاری این شانس را داشتند که وضعیت نابسامان صنعت (به دلیل شیوع کرونا) و احتمالاً ضعف خود در زمینه حوزه عملیات بیمه‌گری با اتکا بر بازده سرمایه‌گذاری‌ها (بخوانید سود ناشی از فروش سرمایه‌گذاری‌ها) جبران و در بسیاری از موارد افزایش سودآوری را گزارش کنند؛ اما تداوم رکود بورس در شش ماهه دوم سال این شانس را از این مدیران سلب خواهد کرد. با وجود این باید منتظر ماند و دید شرکت‌های بیمه در شش ماهه دوم بدون امکان بهره‌برداری از درآمدهای سرمایه‌گذاری چه کارنامه‌ای خواهند داشت.