اقتصادناب_در بخش شرایط عمومی جهت به‌روزآوری شرایط مورد عمل در ایران با شرایط مونیخ ری نسخه ۲۰۱۴، بر اساس ضوابط و مقررات حاکم بر صنعت بیمه نسبت به پیشنهاد شرایط عمومی اقدام گردید .
به گزارش اقتصادناب،پژوهشکده بیمه در بررسی اعلام کرد ، یکی از ویژگی‌های بارز بیمه‌های تمام خطر مهندسی (بیمه‌نامه تمام خطر نصب و بیمه‌نامه تمام خطر پیمانکاران) تنوع و پیچیدگی ریسک این بیمه‌نامه‌ها می‌باشد.
از پوشش‌های حوادث طبیعی از قبیل سیل، زلزله، طوفان، گردباد، رانش، لغزش و … گرفته که هیچ‌کدام فعل و اراده انسان‌ها در آن دخیل نمی‌باشند تا حوادثی از قبیل آتش‌سوزی، سقوط، سرقت، انفجار و … که فعل و اراده انسان‌ها در آن دخیل می‌باشند.
به همین خاطر این تنوع و پیچیدگی، همیشه نگرانی‌ها و دغدغه‌هایی را برای بیمه‌گران و بیمه‌گذاران این رشته بیمه‌ای به وجود آورده و می‌تواند عامل ایجاد مباحث و یا باعث ایجاد اختلاف‌نظرها گردد، بنابراین باید رهنمودهایی در رشته بیمه مهندسی که مغفول مانده و یا ابهاماتی که در طول اجرای قرارداد بیمه بین بیمه‌گر و بیمه‌گذار وجود داشته با دید کارشناسانه و تحلیل علمی، فنی و حل‌وفصل موضوع ارائه گردد.
در سال های نه‌چندان دور، ساخت‌وساز پروژه‌ها به‌شدت افزایش پیداکرده و با پیشرفت صنعت و تکنولوژی و بهره‌گیری از تکنیک‌های فنی ساخت‌وساز همواره مجریان، در معرض ریسک و خطر قرار دارند و ایجاد مدل‌های جدید ساخت‌وساز و سیاست‌های خاص فنی که با پیشرفت علم و تکنولوژی نمایان شده خود، بر پیچیدگی کار افزوده است. لذا متخصصان و مجریان درگیر پروژه‌های ساخت‌وساز، سال‌هاست که دنبال تأمین و امنیت اجرای فعالیت‌های خود می‌باشند و انتقال ریسک را به‌منظور امنیت خاطر و داشتن یک پشتوانه مالی قوی که بتواند در زمان حوادث احتمالی غیرقابل‌جبران برای مجریان تأمین ایجاد نماید برگزیده‌اند.
بدین منظور بیمه‌گر طبیعتاً بایستی نیازهای روز جامعه بیمه‌گذاران مخصوصاً در این رشته بیمه‌ای را پاسخگو باشند. همان‌طوری که اسناد و مدارک مثبته در کشور ما نشان می‌دهد فعالیت بیمه‌های مهندسی در کشور ایران به حدود ۵۰ سال می‌رسد و شاید در یکی دو دهه اول شروع فعالیت‌های بیمه‌های مهندسی به دلیل فعالیت‌های کم ساخت‌وساز در کشور آن‌چنان تنوعی وجود نداشته و حتی آمار حق بیمه‌ها گویای این مسئله هست. مزید اطلاع در دهه ۶۰ شمسی که جنگ تحمیلی به کشور عزیزمان تحمیل شده بود توان دولت و بنیه مالی برای اجرای پروژه‌های عمرانی به حداقل خود رسیده بود و درآمدهای معدود دولت می‌بایستی صرف جنگ تحمیلی می‌شد و عملاً اجرای پروژه‌های عمرانی نمی‌توانست در اولویت دولت قرار بگیرد.
با این اوصاف اجرای معدود پروژه‌های ساخت‌وساز نمی‌توانست ضعف بیمه‌نامه‌های مهندسی را مشخص کند و یا شناخت به‌سختی صورت می‌گرفت، به‌علاوه این بیمه‌نامه‌ها برگرفته از یک کشور خارجی بود و بر اساس شرایط حاکم بر آن کشور و کشورهای پیشرفته، بیمه‌نامه‌ها طراحی شده بود و مطمئناً ضروری است که این بیمه‌نامه‌ها با شرایط کشور ما بومی‌سازی می‌گردید.
ازآنجاکه ماهیت بیمه‌نامه‌های مهندسی از لحاظ ریسک و خطر، متنوع بوده، برای کاهش دغدغه‌های مجریان امر ساخت‌وساز در پروژه‌های عمرانی و غیر عمرانی ضرورت بررسی و اصلاح بیمه‌نامه‌های موجود در کشور وجود دارد. ضمن اینکه تفاسیر مختلف بیمه‌گران داخلی از محتوای بیمه‌نامه‌های مونیخ ری، اختلاف و مشکلاتی را در امر بیمه‌گری در رشته بیمه‌های مهندسی به وجود آورده است.
مرحله اول: در این مرحله فرآیند انجام به شرح ذیل صورت پذیرفت:
۱- گروه اجرایی طرح ابتدا مطالعه اجمالی بر روی شرایط عمومی، جدول مشخصات، کلوزها و پرسشنامه بیمه‌نامه‌های تمام خطر نصب و پیمانکاران، که در حال حاضر در کشور ایران و توسط بیمه‌گر بر اساس آن بیمه‌نامه‌های تمام خطر نصب و پیمانکاران را صادر می‌کنند انجام داده و در این خصوص به تشخیص اعضای گروه از بیمه‌نامه شرکت‌های برتر کشور شامل بیمه ایران، آسیا، البرز و دانا و دو شرکت خصوصی کوچک‌تر شامل شرکت بیمه پارسیان و بیمه کارآفرین موارد فوق بررسی و در نهایت بیمه‌نامه‌های شرکت سهامی بیمه ایران با توجه به قدمت این شرکت ملاک ارزیابی قرار گرفت.
۲- شرکت بیمه مونیخ ری یکی از شرکت‌های پیشرو در زمینه بیمه‌های مهندسی است و شرایط فعلی مورد عمل صنعت بیمه کشور نیز از بیمه‌نامه‌های این شرکت الگو گرفته شده است، لذا شرکت مونیخ ری به عنوان بیمه‌گر موردنظر انتخاب و شرایط عمومی بیمه‌نامه، پرسشنامه، کلوزها و جدول مشخصات هر دو بیمه‌نامه تمام خطر نصب و تمام خطر پیمانکاران با توجه به آخرین نسخه مربوط به سال ۲۰۱۴ ترجمه و حداکثر تلاش گروه اجرایی طرح در بخش ترجمه‌ها، در جهت حفظ امانت‌داری و در نهایت روان نمودن مطالب و می توان جهت بهره‌برداری گردید.
۳- بخش‌های زیادی از پرسشنامه‌های تکمیلی مربوط به هر دو رشته بیمه تمام خطر نصب و تمام خطر پیمانکاران در سنوات گذشته و حال صنعت بیمه ترجمه نشده بود که به این موضوع اهتمام ویژه‌ای گردید و نسبت به ترجمه آن‌ها اقدام گردید.
۴- در بخش مقایسه علاوه بر انتخاب موارد مشترک شرایط عمومی بیمه‌نامه‌های تمام خطر نصب و مقاطعه‌کاری، به دلیل اینکه در مقایسه پرسشنامه اصلی، کلوزها و جدول مشخصات بین شرکت بیمه مونیخ ری و بیمه ایران تفاوت تأثیرگذاری وجود نداشت لذا در جدول مقایسه، صرفاً به مقایسه شرایط عمومی بیمه‌نامه‌ها که دارای تغییراتی در شرایط بود اقدام گردید. ضمن اینکه شرایط مورد عمل شرکت بیمه مونیخ ری دارای پرسشنامه اضافی مستقل شامل، پرسشنامه‌های ساخت تأسیسات جاده‌ها و راه‌آهن، ساخت پل‌ها، ساخت لنگرگاه، موج‌شکن، اسکله، انواع سدها پرسشنامه مستقل برای خطوط لوله، ترانسفور ماتور و عدم النفع داشته که در صنعت بیمه کشور و برای بیمه‌گر داخلی وجود نداشت که ترجمه و اضافه گردید.
۵- موارد استخراج‌شده شامل شرایط عمومی، جدول مشخصات، کلوزها و پرسشنامه‌های بیمه‌نامه عیناً پس از ترجمه در این مرحله آورده شده است.
بنابراین مرحله اول پس از اجرای مطالعه، ترجمه موارد انتخابی از شرکت موردمطالعه، انتخاب موارد مشترک و استخراج چارچوب کلی به شرح زیر طبقه‌بندی شده است:
ترجمه بیمه‌نامه تمام خطر پیمانکاران مونیخ ری
ترجمه بیمه‌نامه تمام خطر نصب مونیخ ری
مقایسه مستندات مربوط به شرکت مونیخ ری و بیمه ایران در بیمه‌نامه تمام خطر پیمانکاران
مقایسه مستندات مربوط به شرکت مونیخ ری و بیمه ایران در بیمه‌نامه تمام خطر نصب
ارائه شرایط عمومی، جدول مشخصات، پرسشنامه و کلوزهای اصلاحی با توجه به مطالعات صورت گرفته در بندهای قبلی در بیمه‌نامه تمام خطر پیمانکاران و تمام خطر نصب
مرحله دوم: طبق بندهای پیش‌بینی‌شده در مرحله دوم طرح نامه، فرآیند کار به شرح ذیل اقدام گردید:
– در گام اول، ابتدا پرسشنامه بیمه‌نامه‌های تمام خطر نصب و تمام خطر پیمانکاران بررسی شد و به لحاظ ماهیت پرسشنامه تغییری وجود نداشت، ولی تعدادی از پرسشنامه‌ها در شرکت بیمه مونیخ ری وجود داشت که در شرکت‌های داخل کشور موجود نبود که تعداد این پرسشنامه‌ها در بیمه‌نامه تمام خطر نصب شامل پرسشنامه شامل: ۱- خطوط لوله ۲- ترانسفورماتور ۳- عدم النفع بود و در بیمه‌نامه تمام خطر پیمانکاران پرسشنامه شامل: ۱- ساخت تأسیسات، جاده‌ها و راه‌آهن ۲- ساخت پل‌ها ۳- ساخت لنگرگاه، موج‌شکن، اسکله‌ها، پایه‌های پل و باراندازها ۴- ساخت انواع سد می‌باشد.
– وضعیت موجود جدول مشخصات مورد عمل بیمه‌گر داخلی بررسی شد و مواردی که نیاز به اضافه کردن داشت در مرحله سوم در قالب طرح پیشنهاد می‌گردد.
– با توجه به تغییرات صورت پذیرفته در شرایط مورد عمل مونیخ ری در نسخه ۲۰۱۴ و امکان ایجاد شرایط جدید شرایط عمومی حاکم بر بیمه‌نامه‌های تمام خطر نصب و پیمانکاران انشاء الله در مرحله سوم و پایانی گزارش، بررسی و در صورت لزوم اجرایی می‌گردد.
– کلوزهای شرکت بیمه مونیخ ری و مورد عمل شرکت بیمه ایران بررسی گردید و کلوز جدیدی به آن ها اضافه نگردید چون بیمه‌گران داخلی در حال حاضر از کلوزهای فوق استفاده می‌نمایند. ولی بااین‌وجود
نسبت به بررسی و ترجمه تمامی کلوزهای مورد عمل مونیخ ری با متون فعلی در صنعت بیمه اقدام گردید و بعضاً مفاد آن‌ها با حفظ امانت‌داری اصلاح و بازنگری گردید.
– در گام دوم اقدام به شناسایی مشکلات اجرایی شرایط عمومی فعلی بیمه‌نامه‌های تمام خطر نصب و پیمانکاران در کشور گردید که از آن جمله می‌توان به قانون بیمه کشور اشاره کرد زیرا که شرایط عمومی بیمه‌نامه‌های داخل کشور فاقد شرایط مصوب شورای عالی بیمه می‌باشد و هرکدام از بیمه‌گران داخلی به فراخور نیاز مشتریان شرایط عمومی مورد عمل مونیخ ری را تغییر داده و به تفسیر خود عمل می‌کنند. لذا نیاز به این بود که آیین‌نامه حمایت از بیمه‌گذاران و زیان‌دیدگان به شماره ۷۱ شورای عالی بیمه نیز استفاده گردد که امکان بهره‌برداری آن در مرحله سوم فراهم خواهد شد.
– در گام سوم از بیمه‌گران داخل کشور در خصوص شرایط عمومی، جدول مشخصات، کلوزها و پیشنهاد بیمه‌های تمام خطر نصب و پیمانکاران نظرخواهی شد. نظریات دریافتی بررسی و در صورت لزوم اعمال شد. (قابل مشاهده در پیوست پنجم)
– در گام چهارم به جمع‌آوری، تجزیه‌وتحلیل و نتیجه‌گیری نظرات بیمه‌گران داخل کشور اقدام شد که در گزارش به تفصیل بیان گردیده است. (قابل مشاهده در پیوست پنجم)
مرحله سوم: با توجه به اینکه در این مرحله درواقع نتیجه‌گیری از مراحل قبلی طرح می‌باشد، لذا ابتدا مرحله اول و دوم مجدداً مورد بررسی قرار گرفت و مواردی مثل پرسشنامه‌های اضافی،شرایط عمومی بیمه‌نامه‌ها که توسط تیم پژوهشی ترجمه شده بود انتخاب شد و با مقایسه شرایط عمومی بیمه‌نامه موارد اختلاف احصاء شد بعلاوه کلوزهای ترجمه‌شده انتخاب و در نهایت یک متن کامل شامل پرسشنامه‌ها،جدول مشخصات، شرایط عمومی و کلوزها در هر دو بیمه‌نامه تمام خطر پیمانکاران و تمام خطر نصب ارائه گردید.
لازم به ذکر است در این مرحله علاوه بر پرسشنامه اصلی بیمه‌نامه‌های تمام خطر پیمانکاران و تمام خطر نصب، پرسشنامه‌های اضافی در بیمه‌نامه تمام خطر پیمانکاران شامل: ۱- خطوط لوله ۲- ترانسفورماتور ۳- عدم النفع و بیمه‌نامه تمام خطر نصب شامل: ۱- ساخت تأسیسات، جاده‌ها و راه‌آهن ۲- ساخت پل‌ها ۳- ساخت لنگرگاه، موج‌شکن، اسکله‌ها، پایه‌های پل و باراندازها ۴- ساخت انواع سد، ترجمه و به متن اضافه گردید.
– در بخش کلوزها، با توجه به اینکه تغییراتی جز در ترجمه وجود نداشت کلوزهای مخصوص هر بیمه‌نامه ترجمه و ویرایش گردید و به‌طورکلی یک مجموعه کلوز مخصوص هر بیمه‌نامه و کلوز مشترک برای هر دو بیمه‌نامه ارائه گردید.
– در بخش جدول مشخصات با یک جمع‌بندی کلی از مجموعه جدول مشخصات مورد عمل در ایران با جدول مشخصات مونیخ ری برای هر یک از بیمه‌نامه‌ها جدول مشخصات مناسب طراحی و ارائه گردید؛ که
در این بخش تعدیل به بخش یک جدول مشخصات اضافه گردید که در متن مونیخ ری وجود نداشت. همچنین در جدول مشخصات در نسخه ۲۰۱۴ مونیخ ری بخش سومی وجود دارد که تحت عنوان عدم النفع کارفرما می‌باشد که پس از ترجمه در این مرحله اضافه گردید.
– در بخش شرایط عمومی جهت به‌روزآوری شرایط مورد عمل در ایران با شرایط مونیخ ری نسخه ۲۰۱۴، بر اساس ضوابط و مقررات حاکم بر صنعت بیمه نسبت به پیشنهاد شرایط عمومی اقدام گردید که در این راستا اقدامات ذیل انجام گردید:
۱- شرایط عمومی پیشنهادی در قالب فرمت مورد عمل در صنعت بیمه برای هر دو بیمه‌نامه تمام خطر پیمانکاران و تمام خطر نصب تنظیم گردید و در آن وظایف و تعهدات بیمه‌گر، بیمه‌گذار، استثنائات، تعهدات، شرایط قرارداد و… با جداسازی در موضوع با ماده مستقل تدوین و تنظیم گردیده است.
۲- در ماده یک به قانون بیمه و جهت شفاف‌سازی به موارد عدم پوشش‌های مورد درخواست بیمه‌گذار که توسط بیمه‌گر قابل اراده نیست جهت جلوگیری از چالش‌های آتی اشاره گردیده است.
۳- تعاریف و اصطلاحات بیمه‌ای جهت شفاف‌سازی و تفسیر واحد از آنان در شرایط عمومی گنجانده شده است.
۴- اصل حسن نیت و تشدید خطر با حفظ ماهیت شرایط مونیخ ری و بر اساس قانون بیمه شفاف‌سازی و بهینه گردیده است.
۵- وظایف بیمه‌گر و بیمه‌گذار در قرارداد به صورت جداگانه و به صورت شفاف بیان گردید.
۶- پوشش بیمه مضاعف به صورت کامل‌تر و در یک ماده مستقل تصریح گردید.
۷- فسخ بیمه‌نامه و شرایط فسخ به شرایط عمومی اضافه گردید.
۸- موضوع تمدید بیمه‌نامه در شرایط عمومی به صورت شفاف در یک ماده مستقل بیان گردید.
۹- نشانی و اقامتگاه بیمه‌گذار جهت ارسال مکاتبه و اخطاریه‌ها تصریح و اضافه گردید.
