چالش موتورسواران بدون گواهینامه و بخشش جریمه ثالث !

از سال ۱۳۸۷ طی بازه های زمانی به دفعات طرح بخشش جریمه نداشتن بیمه نامه در کشور اجرا شده و همچنان این طرح با محوریت بخشش جریمه نداشتن بیمه نامه برای موتورسیکلت و وسایل نقلیه کشاورزی در حال اجرا می باشد.

موتورسیکلت بسیار پرخطرتر است و در سوانح تصادف غالباً راکب و ترک نشین آن دچار صدمات زیاد و در بیشتر موارد فوت می شوند حسب اعلام سردار سید کمال هادیانفر (به گزارش «تابناک» به نقل از مهر، کد خبر ۹۰۷۲۹۹) با اشاره به مشکلاتی که رانندگان موتورسیکلت برای اخذ گواهینامه موتورسیکلت دارند، گفت: یکی از مشکلات ما این است که از ۱۱ میلیون موتورسیکلت سوار (تا تیرماه ۱۳۹۸) تقریبا ۴.۵ میلیون نفر گواهینامه موتورسیکلت دارند.

او افزود: اینکه این تعداد از موتورسیکلت سواران گواهینامه موتور ندارند چند دلیل دارد، شاید یکی از دلایل آن گرانی گواهینامه موتورسیکلت باشد و دلیل دیگر نبود آموزشگاه‌هایی برای آموزش و امتحان گرفتن برای اخذ گواهینامه باشد.
بیشتر افرادی که موتورسیکلت دارند و طرح بخشش جریمه فقدان بیمه نامه مشارکت دارند فاقد گواهینامه موتورسیکلت می باشند و اغلب این اشخاص سرپرست خانواده چند نفره هستند و با گسترش خدمات جابه جایی مسافر و کالا مثل: اسنپ و… راکبان موتورسکلت جهت کسب درآمد برای خانواده شان در این قبیل شرکت ها کار می کنند.

اخذ بیمه نامه شخص ثالث برای این قبیل موتورسیکلت سواران صرفاً جهت حمایت از اشخاص ثالث می باشد و برای راکبانی که فاقد گواهینامه می باشد عملاً کمکی به آنها (مقصر حادثه) نمی کند چرا که وفق بند “پ” ماده ۱۵ قانون شخص ثالث سال ۱۳۹۵، شرکت های بیمه می توانند نسبت به ریکاوری خسارت به مقصر حادثه مراجعه نمایند و نیز در صورتی که راکب موتورسیکلت فاقد گواهینامه باشد و  بر اثر تصادف مجروح یا فوت شود (خود راکب مقصر حادثه باشد) شرکت های بیمه وفق ماده ۷ آیین نامه اجرایی ماده ۳ قانون شخص ثالث سال ۱۳۹۵ خسارتی را از محل بیمه حوادث راننده مسبب حادثه به راکب مسبب حادثه یا وراث پرداخت نمی نمایند، و همانطور که اشاره شد این قبیل افراد نان آور خانواده می باشند و فوت شان باعث بوجود آمدن آسیب های اجتماعی زیادی هم برای خانواده شان و هم برای جامعه می شود.

اگر فرض کنیم در سال ۱۳۹۹ تعداد موتورسیکلت سوارنی که گواهینامه ندارد حدود ۸ میلیون نفر باشد و حدود ۴ میلیون از این افراد در طرح بخشش جریمه صندوق شرکت نمایند و میانگین حق بیمه حوادث راننده را ۱۲۰ هزارتومان در نظر گرفته شود مبلغ ۰۰۰ر۰۰۰ر۰۰۰ر۴۸۰ تومان برای صنعت بیمه در یک سال سود خالص دارد سودی که به دلیل نداشتن گواهینامه این ۴ میلیون نفر بدون بازگشت هست و هیچ هزینه ای را شرکت های بیمه پرداخت نمی کنند.

حال چرا شخصی که گواهینامه ندارد باید حق بیمه حوادث راننده پرداخت کند جای سوال دارد؟!  شاید شرکت های بیمه بگویند احتمال دارد در مدت اعتبار بیمه نامه این اشخاص اقدام به دریافت گواهینامه نمایند یا شاید شخص دیگری که گواهینامه دارد از موتورسیکلت استفاده کند ولی شواهد و آمار نشان می دهد که این احتمالات نزدیک به صفر است.

بنظر می رسد باید در اجرای این قیبل طرح ها کار کارشناسی دقیق تری صورت پذیرد و صندوق تأمین خسارتهای بدنی نسبت به اجرای تبصره ۵ ماده ۲۴ قانون شخص ثالث که قانونگذار به صندوق اجازه داده است که پس از تصویب مجمع عمومی صندوق، حداکثر تا دودرصد(۲%) از منابع مالی خود را جهت تعمیم امر بیمه، گسترش فرهنگ بیمه، ترغیب رانندگان فاقد بیمه نامه شخص ثالث به اخذ بیمه نامه و پیشگیری از زیانهای ناشی از حوادث رانندگی از طریق عقد قرارداد با وزارتخانه ها و دستگاههای اجرائی ذی ربط از قبیل سازمان صدا و سیما، وزارتخانه های آموزش و پرورش، علوم تحقیقات و فناوری، فرهنگ و ارشاد اسلامی و ورزش و جوانان اختصاص دهد را در جهت ترغیب موتورسیکلت سواران به اخذ گواهینامه هدایت نماید.
و طرح بخشودگی جریمه موضوع بند (ب) ماده ۲۴ قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب سال ۱۳۹۵ برای آن دسته از راکبان موتورسیکلتی که پلاک و سند موتورسیکلت بنام خودشخص (راکب) می باشد و دارای گواهینامه معتبر می باشند بدون در نظر گرفتن بازه زمانی نسبت به بخشیده شدن جریمه مذکور اقدام لازم صورت پذیرد  و همچنین برای اشخاصی که دارای موتورسیکلت با پلاک و سند می باشند ولی گواهینامه موتورسیکلت ندارند اگر موفق به اخذ گواهینامه شوند پس از ارائه مدارک مثبته، جریمه مذکور نیز برای این دسته از افراد بخشیده شود.