اقتصادناب_این شرکت قصد ندارد؛ مثلاً کوراینشورنس تولید کند یا به شرکت‌های بیمه‌ای دیگر خدمات نرم‌افزاری بیمه‌گری ارائه کند؛ بلکه علاوه بر پشتیبانی از سامانه سنهاب قصد دارد با دسترسی به بانک‌های اطلاعاتی صنعت بیمه سرویس‌های ارزش‌افزوده‌ای ارائه کند که هیچ شرکت آی‌تی دیگری به دلیل عدم تسلط به اطلاعات صنعت بیمه نمی‌تواند این سرویس را ارائه دهد.
به گزارش اقتصادناب با پبشنهاد بیمه مرکزی ، تأسیس شرکتی به‌عنوان بازوی فناوری بیمه مرکزی مطرح شد اگر چه ایجاد این شرکت با اما و اگرهایی همراه بود اما نهایتا تاسیس این شرکت در دستور کار قرار گرفت.
پیش ازین نشریه بیمه داری نوین در میزگردی مبسوط زوایای مختلف تشکیل این شرکت و باید و نباید های ان را مورد بررسی قرار داد
در نهایت شرکت سامانه نگار حامی بیمه – به‌اختصار سامانه نگار- با این رویکرد تأسیس شد تا بتواند به اهداف بیمه مرکزی در حوزه فناوری اطلاعات در حوزه زیرساخت و وظایف حاکمیتی جامع عمل بپوشاند و رفته‌رفته مبنایی برای ایجاد سرویس‌های ارزش‌افزوده برای شرکت‌های بیمه و دانش‌بنیان و فعالان سطح صنعت بیمه باشد.
بیمه داری نوین در گفتگو با سید قاسم نعمتی رئیس مرکز فاوای بیمه مرکزی تلاش شده است تا برنامه‌های سال جاری و چشم‌انداز چند سال آینده این شرکت بررسی شود. نعمتی اعتقاد دارد: سامانه نگار می‌تواند با شاخص چابکی که نسبت به شرکت‌های دولتی دارد حمایت‌کننده سرویس‌های موردنیاز صنعت بیمه باشد.
* آقای نعمتی، لطفاً کلیاتی درباره شرکت سامانه‌نگار حامی بیمه بیان کنید.
سامانه سنهاب در بیمه مرکزی به یک رکن اساسی تبدیل شده و بر اساس سیاست‌گذاری‌ها باید به عنوان یک سامانه جامع نظارتی، همه نیازمندی‌های اطلاعاتی و عملیاتی را مرتفع کند و ابزار نظارتی بیمه مرکزی باشد.
سامانه سنهاب با تکمیل فرایندهای خود، رفته‌رفته نقش کلیدی و مهمی را در صنعت بیمه و دولت الکترونیک ایفا خواهد کرد. در این راستا باید زیرساخت مناسب و قابل اطمینانی برای سامانه سنهاب ایجاد شود به طوری که قابلیت تداوم خدمات‌دهی را به صنعت بیمه ببخشد. بر این اساس بیمه مرکزی شرکتی تأسیس کرد که پشتیبان و حامی سامانه سنهاب باشد.
شرکت سامانه‌نگار حامی بیمه با این رویکرد تأسیس شد تا بتواند به اهداف بیمه مرکزی جامع عمل بپوشاند و رفته‌رفته مبنایی برای ایجاد سرویس‌های ارزش‌افزوده برای شرکت‌های بیمه و دانش‌بنیان و فعالان سطح صنعت بیمه باشد. این شرکت می‌تواند با شاخص چابکی که نسبت به شرکت‌های دولتی دارد حمایت‌کننده سرویس‌های مورد نیاز صنعت بیمه باشد.
* با توجه به صحبت‌های‌تان آیا می‌توان فعالیت‌های سامانه‌نگار را به دو بخش مأموریت‌های حاکمیتی و مأموریت‌های رقابتی تقسیم کرد؟
من باید بخش دوم را اصلاح کنم؛ چون این شرکت اصلاً قصد رقابت با هیچ شرکت دیگری را ندارد.
* درست است؛ ولی ممکن است شرکت‌های دیگر نیز در این حوزه‌ها فعال شوند و به این ترتیب خود‌به‌خود مباحث رقابتی مطرح می‌شود.
این شرکت قصد ندارد؛ مثلاً کوراینشورنس تولید کند یا به شرکت‌های بیمه‌ای دیگر خدمات نرم‌افزاری بیمه‌گری ارائه کند؛ بلکه علاوه بر پشتیبانی از سامانه سنهاب قصد دارد با دسترسی به بانک‌های اطلاعاتی صنعت بیمه سرویس‌های ارزش‌افزوده‌ای ارائه کند که هیچ شرکت آی‌تی دیگری به دلیل عدم تسلط به اطلاعات صنعت بیمه نمی‌تواند این سرویس را ارائه دهد.
* اما منظورم از به کاربردن لفظ رقابتی این بود که این شرکت با توجه به توانایی‌هایش و سرمایه‌گذاری‌ای که انجام می‌دهد و جذب نیروهایی که می‌کند، می‌تواند انتظارات صنعت بیمه را از کور اینشورنس بالا ببرد و به این ترتیب رقبایی که قصد ورود به بازار را دارند باید خود را با آنچه این شرکت طراحی و ارائه کرده است هماهنگ کنند.
در نقشه راه این شرکت بحث ایجاد کوراینشورنس مطرح نشده اما تقویت و کمک به ایجاد کوراینشورنس مثلاً با ایجاد استانداردها در سطح صنعت بیمه مطرح شده است که این می‌تواند به شرکت‌ها کمک کند تا با فراغ بال و تسلط بیشتر نرم‌افزار خود را قوی‌تر کنند. این امر نیز حمایت‌کننده است و رقابتی محسوب نمی‌شود.
* در واقع این شرکت سعی می‌کند در سطح تدوین استانداردها وارد شود.
بله درست است. این شرکت استاندارد داده‌های صنعت بیمه را تعیین و مراوده اطلاعاتی میان نرم‌افزارهای مختلف را استانداردسازی می‌کند از طرفی به رابطه میان صنعت بیمه با سایر صنایع و سایر سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها و به مقوله دولت الکترونیک کمک می‌کند.
* آیا وظیفه پشتبیانی و عملیاتی سنهاب فعلی نیز خود‌به‌خود زیر مجموعه سامانه‌نگار قرار می‌گیرد؟
بله به نوعی زیر مجموعه سامانه‌نگار قرار می‌گیرد.
* به این ترتیب بیمه مرکزی یک بازوی فناوری به نام سامانه‌نگار دارد که اموری همچون پشتیبانی، طراحی و مسائل مرتبط به آن را در قالب این شرکت انجام و به این ترتیب چابکی خاصی به شرکت می‌دهد.
درست است.
* برنامه‌های‌تان برای سال ۹۸ چیست؟
سامانه‌نگار تازه شروع به کار کرده است و طبیعی است که در سال ۹۸ دنبال جذب نیرو و ایجاد شناخت در آنها نسبت به صنعت بیمه و سامانه سنهاب فعلی و تسلط بر سامانه سنهاب است. بعد از این بخش به دنبال تحقق چند پروژه‌ای که از سوی آقای رئیس کل به صورت کلان تعریف شده است خواهد بود.
* اگر به مسیرهایی که سامانه‌نگار قرار است روی آنها حرکت کند، اشاره‌ای کنید خوب است؛ مثلاً اینکه این شرکت در حوزه درمان یا در حوزه احراز هویت و … چه برنامه‌هایی دارد؟
همه مواردی که بیان کردید جزو مأموریت‌های سامانه‌نگار محسوب می‌شود؛ اما بدیهی است که از یک شرکت نوپا نمی‌توان انتظار داشت که همه کارها را در سال ۹۸ انجام دهد. علاوه بر مواردی که بیان کردید، وظیفه ایجاد و تقویت، بیش از همه تقویتِ زیرساخت‌های فناوری صنعت بیمه و از همه مهم‌تر ایجاد بسترهای فناورانه جدید در صنعت بیمه مثل سوئیچ بیمه را بر عهده دارد.
* همان‌طور که می‌دانید فناوری در صنعت بیمه ضعیف است حال سامانه‌نگار چه اقدامی انجام خواهد داد تا کیفیت فناوری در بنگاه‌ها رشد کند.
برای اینکه ثابت کنیم فناوری در صنعت بیمه ضعیف است باید حرفه‌ای‌تر در این باب صحبت کنیم؛ به عنوان مثال شاخص و پروژه تعریف و وضعیت فناوری بیمه را با شاخص‌ها مقایسه و بعد قضاوت کنیم؛ اما اینکه سرویس‌ها را با یکدیگر مقایسه کنیم و انتظار داشته باشیم که صنعت بیمه مانند فلان صنعت دارای آن سرویس‌ها باشد درست نیست؛ چون ممکن است آن سرویس‌ها به صورت ماهوی در صنعت بیمه معنا نداشته باشند.
* آیا در مورد اینکه فناوری بیمه در چه سطحی قرار دارد مطالعه‌ای انجام داده‌اید یا آیا قصد دارید در سامانه‌نگار چنین مطالعه‌ای انجام دهید؟
بیمه مرکزی در دوره‌های مختلف، وضعیت فناوری اطلاعات را در شرکت‌های بیمه ارزیابی می‌کند. بدیهی است که نمی‌توان وضعیت فناوری اطلاعات شرکت‌های بیمه را نسبت به جهان مقایسه کرد؛ بنابراین شاخص‌هایی متناسب با انتظارات از شرکت‌های بیمه و میزان انطباق برنامه‌ها و فعالیت‌های آنها با برنامه‌های کلان بیمه مرکزی تدوین و نسبت به ارزیابی آنها اقدام می‌شود.
معتقدم؛ در سال‌های اخیر در حوزه مکانیزاسیون صنعت بیمه اقدامات خوبی انجام شده است و بعضی از شرکت‌های بیمه در این حوزه پروژه‌های خوبی تعریف کرده‌اند و رو به رشد هستند.
به دلیل رقابت ضعیف در حوزه فاوای صنعت بیمه و نیز درخواست‌ها و انتظارات کم و سرمایه‌گذاری ضعیف، میزان و کیفیت تجهیز صنعت بیمه به فناوری اطلاعات از حد انتظار کمتر است.
* امیدواریم سامانه‌نگار بیاید و باعث رشد رقابت در سطح بیمه شود.
معتقدم؛ رقابت با حضور استارتاپ‌ها بیشتر شکل می‌گیرد.
* با یک بررسی متوجه می‌شویم که استارتاپ‌های بیمه‌ای در سطح جهان موفق نبودند؛ شاید در محصولات ساده‌تر موفق باشند؛ ولی در محصولاتی که حجم پرتفوی اصلی را در جهان تشکیل می‌دهند افراد و مذاکرات مؤثرتر بوده‌اند.
امروز استارتاپ‌ها زودتر از زیرساختی که در سطح صنعت بیمه آماده است وارد صنعت شده‌اند. امروز زیرساخت‌های کافی و لازم برای حضور استارتاپ‌ها در سطح صنعت بیمه آماده نیست؛ بنابراین استارتاپ‌ها در شرایط فعلی، خوب عمل کرده‌اند و فعالیت می‌کنند. حال اگر شرکت سامانه‌نگار حامی بیمه بتواند زیرساخت‌های لازم همچون استانداردهای مراوده اطلاعاتی، استانداردهای داده‌ای در سطح صنعت بیمه، سوئیچ بیمه‌ای و … را آماده کند و در اختیار شرکت‌های استارتاپی قرار دهد و فضای کسب و کاری را به گونه‌ای فراهم کند که استارتاپ‌ها بتوانند به خوبی کار کنند، می‌توان از استارتاپ‌ها انتظار درستی داشت.
شرکت سنحاب می‌تواند برای صنعت بیمه نقش حامی را بازی کند تا استارتاپ‌ها و غیر استارتاپ‌ها رشد کنند و به منصه ظهور برسند.
* اگر بخواهید سامانه سنهاب را در سال ۹۸ تعریف کنید چه تعریفی ارائه می‌کنید.
اگر پروژه‌های‌مان به درستی پیش بروند سامانه سنهاب در سال ۹۸ در راستای هوشمندسازی قدم خواهد گذاشت؛ به تعبیر دیگر می‌تواند به کمک دانش ماشینی و هوش مصنوعی به مواردی که در حالت عادی نمی‌توان در بانک‌های اطلاعاتی دسترسی یافت، دست یابد و به سمت هوشمندسازی برود.
* خروجی ملموس هوش مصنوعی برای صنعت بیمه چیست؟
در حوزه بیمه شخص ثالث که پرتفویش بالاتر از سایر رشته‌هاست و به همین میزان که پرتفوی بالاتری دارد مصائبش هم بیشتر است پروژه‌ای تعریف شده است که بتوان تقلب را مبتنی بر هوش ماشینی کشف و شناسایی کرد. این پروژه به شکل پایلوت روی بعضی از داده‌ها اجرا شده است و پاسخ آن را دریافت کرده‌ایم و بسیار هم رضایت‌بخش بوده است؛ اگر قرارداد این پروژه منعقد شود برای اجرای آن حدود یک سال پیش‌بینی کرده‌ایم که به زودی این پروژه در رشته شخص ثالث جاری خواهد شد.
* در سال ۹۸ چه بخشی از این پروژه راه‌اندازی می‌شود؟
این پروژه دو فاز خواهد داشت که فاز اولیه آن گزارش‌دهی و گزارش‌گیری است؛ ولی در نقشه بلندمدت آن یعنی تا نیمه سال ۹۹ مدنظر است که این پروژه به سمت سامانه هوشمند یا هوش تجاری برود تا بتوان از طریق آن در لحظه‌ای که خسارت پرداخت می‌شود به شرکت بیمه نشان دهد که این پرونده دارای تقلب است یا نه.
* الزاماً اعتبارسنجی فقط در مسائل مالی صورت نمی‌گیرد؛ بلکه می‌تواند رفتار بیمه‌ای بیمه‌گذار را بررسی کند از طرفی اعتبارسنجی می‌تواند یکی از محصولات هوش مصنوعی باشد.
این اعتبارسنجی مبتنی بر گزارش نخواهد بود؛ بلکه مبتنی بر هوش تجاری خواهد بود.
* آیا کد یکتا برای حوزه خسارت نیز صادر می‌شود؟
کد یکتا در رشته شخص ثالث در بیمه‌نامه، خسارت، پرونده خسارت، زیان‌دیده، خسارت پرداختی و … صادر می‌شود.
* آیا عملیاتی شده است؟
وقتی کد یکتا در صدور جاری و ساری شد در همه حوزه‌های شخص ثالث پیاده شد. منتها چون صدور بخش جذابی برای رسانه‌ها، افکار عمومی و … بود بیشتر به آن توجه شد؛ از طرفی در لحظه صدور، چاپِ کد یکتا روی بیمه‌نامه بیشتر معنا پیدا می‌کرد؛ بنابراین از اول مهرماه ۹۶ که کد یکتا در رشته شخص ثالث جاری و ساری شد همزمان در همه ابعاد بیمه‌گری رشته شخص ثالث نیز عملیاتی شد.
به عبارتی بیمه مرکزی برای اجرای کد یکتا از سیاست گام‌به‌گام استفاده کرد. بیمه مرکزی از همان ابتدا این امکان را داشت و دارد که به شما بگوید که مثلاً یک اتومبیل در چند شرکت بیمه بیمه‌نامه دارد یا یک فرد از چند شرکت بیمه خسارت دریافت کرده است.
به نکته‌ای اشاره کنم و آن اینکه برای پیاده و جاری‌سازی کد یکتا به صورت گام‌به‌گام، قوانین و مقررات و آیین‌نامه‌ها را چه در بخش خسارت و چه در بخش صدور به صورت شاخص استخراج کردیم؛ منتها بعضی از آنها را به انتخاب واحد نظارت در لحظه صدور یا انجام عملیات چک می‌کنیم و بعضی از آنها را به صورت کارتابلی در اختیار واحد نظارت قرار می‌دهیم؛ به تعبیر دیگر واحد نظارت صفحه‌ای دارد که می‌تواند شاخص‌ها را با زدن یک تیک مشخص کند که آیا در لحظه صدور کنترل شود یا در لحظه صدور مانع نشود؛ ولی در فهرست عدم پاس شدن در کارتابل ویژه نظارتی نمایش دهد.
* اینکه این فهرست در اختیار مشتری‌ها یا در اختیار شرکت‌ها باشد اهمیت بسیاری دارد.
همه شاخص‌ها در لحظه صدور به صادرکننده نمایش داده می‌شوند منتها انتخاب واحد نظارت مشخص می‌کند که کدام شاخص را به شاخص بازدارنده و کدام شاخص را به شاخص صرفاً جهت اطلاع تبدیل کنید.
* آیا شرکت‌های بیمه مطمئن خواهند بود که یک فرد فقط از یک شرکت بیمه خسارت دریافت کرده است؟
این سرویس در اختیار شرکت‌های بیمه قرار گرفته است که اگر آن را در سیستم‌های خود پیاده‌سازی کنند، می‌توانند از آن بهره ببرند؛ ولی اگر پیاده‌سازی نکنند در سیستم واحد نظارت مشاهده می‌شود و با آنها برخورد لازم انجام خواهد شد.
* چرا این عمل اجباری نشده است تا مانع تقلب شود؟
گام‌به‌گام پیش می‌رویم؛ چون برخی شرکت‌ها آمادگی کمتری نسبت به شرکت‌های دیگر دارند و نمی‌توان بیزینس را کلاً متوقف کرد.
* شاید برخی به این بهانه مماشات کنند؟
قطعاً این کار انجام خواهد شد؛ ولی نمی‌توان همه شاخص‌ها را به یک باره اجرا کرد. برای اینکه پروژه به بلوغ خود برسد باید فرصت ایجاد فضا داده شود.
* آیا برای شرکت‌های بیمه‌ای که سطح پایین‌تری از آمادگی را دارند زمان دقیقی مشخص کرده‌اید؟
رسیدن به استاندارد لازم با تشخیص واحد نظارت و به مرور انجام می‌شود و این بحث بیزینسی است نه فناوری. اولویت دادن به این شاخص‌ها که تعدادشان بیش از ۱۰۰ شاخص است با واحد نظارت و تصمیم‌گیری واحد نظارت خواهد بود.
* اگر نکته‌ای در مورد سنهاب باقی مانده است بیان کنید.
قصد داریم در سال ۹۸ رشته‌های باربری و آتش‌سوزی همچون شخص ثالث، مبتنی بر کد یکتا باشند؛ به تعبیر دیگر اگر بیمه‌نامه باربری صادر می‌شود حتماً باید برای آن توسط سازمان راهداری بارنامه صادر شود؛ اگر باری بارنامه نداشته باشد کد یکتا برایش صادر نمی‌شود و بیمه‌نامه‌اش از نظر سیستم مورد قبول نیست. این مورد یکی از موارد ارتباطی است که میان بیمه مرکزی و راهداری ذیل قانون مبارزه با قاچاقِ کالا و ارز برقرار می‌شود.
* این برنامه تا کی عملیاتی می‌شود و چه مزایایی دارد؟
این برنامه از بسیاری از تقلب‌ها و تخلفات و مباحثی همچون پولشویی و قاچاق جلوگیری و به این ترتیب صنعت بیمه در مبارزه با قاچاق کالا و ارز نقشی اساسی پیدا می‌کند.
* کد یکتا علاوه بر رشته باربری در کدام رشته دیگر به کار خواهد رفت؟
کد یکتا همزمان با رشته باربری برای رشته آتش‌سوزی نیز در دست تهیه است. برنامه همه آنها از سوی بیمه مرکزی نوشته شده و دیتای آن پیاده‌سازی و به شرکت‌های بیمه ابلاغ شده و قرار بر این است که شرکت‌های بیمه از ابتدای مهرماه آن را همچون بیمه شخص ثالث، جاری کنند.
* آقای نعمتی، لطفاً به ممیزی شرکت‌های بیمه از بُعد فناوری بپردازید؟
اتفاقاً سال گذشته پروژه‌ای مبتنی بر منطق رادار برگزار و شرکت‌های بیمه را ارزیابی کردیم و به زودی نتایج ارزیابی را منتشر می‌کنیم.
* شرکت‌های پرداخت در سال ۹۱ به لحاظ امنیت و فنی ضعیف بودند؛ اما با ظهور شرکت شاپرک و تعریف شاخص‌ها و ممیزی، هر دو ماه یک بار سوئیچ شرکت‌های پرداخت، سطح کیفی، فنی و امنیتی شرکت‌های پرداخت افزایش یافت، نظرتان در این‌باره چیست؟
ما در ۱۱ شاخص کلان و تعدادی زیرشاخص، وضعیت فناوری اطلاعات شرکت‌های بیمه را از بعد نیروی انسانی، زیرساخت سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، مرکز داده، امنیت داده، همکاری با سامانه سنهاب و … ارزیابی، رتبه‌بندی و نقاط ضعف و قوت آنها را اعلام می‌کنیم.
* اگر در برخی شاخص‌ها مردود باشند چه اقدامی انجام می‌دهید؟
شرکت‌ها باید برنامه بهبود ارائه کنند.
* آیا از مکانیزم تنبیهی استفاده می‌کنید؟
بله. اگر قانون بیمه شخص ثالث را مطالعه کرده باشید در بعضی از حوزه‌ها به مرکز فناوری اطلاعات اجازه داده شده است که مثلاً مجوز فعالیت شرکت بیمه را در رشته مورد نظر متوقف کند یا از بابت عدم آمادگی زیرساخت‌های لازم برای ارائه این خدمات سؤال مطرح کند. از طرفی می‌تواند به واحد نظارت درخواست رسیدگی دهد تا واحد نظارت با شرکت مربوطه برخورد لازم را داشته باشد.
* آیا شرکتی را تنبیه یا محروم کرده‌اید؟
تنبیه نکرده‌ایم. ما معتقدیم باید از شرکت‌های بیمه حمایت و فضایی برای ترمیم وضعیت آنها ایجاد شود. بر مبنای ارزیابی‌های ما بسیاری از شرکت‌های بیمه رویکرد ایجاد مرکز داده و بهبود زیرساخت‌های فناوری و همچنین افزایش بودجه بخش آی‌تی‌شان را در پیش گرفته‌اند و اجرا می‌کنند به عبارتی شرکت‌ها به خوبی تمایل به ارتقا خود دارند.
* آنچه در بحث دولت الکترونیک به صنعت بیمه کمک می‌کند، چیست؟
سامانه سنهاب یکی از ۱۰ پروژه اولویت‌دار دولت الکترونیک و جزو پروژه‌های کلیدی وزارت اقتصاد و امور دارایی است که مسئول پروژه باید گزارش پیشرفت خود را به صورت ماهانه برای شخص وزیر ارسال کند. سامانه نیپا (نظام یکپارچه پایش اقتصاد مقاومتی) برای این کار تدوین شده است که باید برنامه‌های توسعه‌ای‌اش را بیان و ماه به ماه گزارش پیشرفت پروژه را ارائه کند و هر چند وقت یک بار به تشخیص وزیر و شورای فناوری اطلاعات، گزارشی از پروژه‌های مربوطه در آن شورا مطرح می‌شود و اعضای شورا که از سوی آقای وزیر انتخاب شده‌اند وضعیت برنامه‌ها را بررسی می‌کنند.
سامانه سنهاب به عنوان حلقه ارتباطی بخش بیمه در زنجیره کلان دولت الکترونیک تعریف شده است و از آن انتظارهای بسیاری می‌رود. سامانه سنهاب و بخش بیمه در قسمت دولت الکترونیک موظف‌اند تعاملات مرتبط با دولت الکترونیک را برقرار و جاری کنند و این در واقع نقش سامانه سنهاب است.
* صنعت بیمه از این روند چه انتظاراتی دارد؟
صنعت بیمه شاید یکی از صنایعی باشد که با همه صنایع دیگر در ارتباط است؛ چون موضوع بیمه یا اموال است یا اشخاص. اموال یعنی همه چیز و اشخاص یعنی همه کس؛ بنابراین صنعت بیمه به داده‌های همه صنایع دیگر به نوعی احتیاج دارد. آنچه صنعت بیمه احتیاج دارد در حوزه دولت الکترونیک به دست بیاورد دستیابی به بانک‌های اطلاعاتی در سایر صنایع است؛ مثلاً از راهداری بارنامه‌ها را دریافت کند از وزارت صمت اطلاعات انبارها را دریافت کند یا در حوزه بانکی اطلاعات مربوط به احراز هویت بانکی و مالی افراد را دریافت کند یا دسترسی به اطلاعات مربوط به حوزه درمان که بدون شک از میزان تخلفات دارویی و تخلفات دیگر در این حوزه می‌کاهد و خسارت صنعت بیمه را پایین می‌آورد؛ البته به طور متقابل صنعت بیمه می‌تواند سرویس‌هایی را در اختیار سایر صنایع نیز قرار دهد؛ به عبارتی این تعاملات دو سویه خواهند بود.
