اقتصادناب_هم زمانی دو رویداد یکی تغییر رئیس کل بیمه مرکزی و دیگری خروج امریکا از برجام باعث شده تا کشتی صنعت بیمه طی سال جاری خطر بیشتری را احساس کند.
این در حالی است که انتخاب یک فرد مناسب به عنوان رئیس کل جدید بیمه می تواند خود فرصتی برای گذر کم هزینه از بحران ناشی از تحریم ها آتی باشد اما در عین حال چنانچه این انتصاب آنی نباشد که صنعت بیمه نیازمند آن است طبعا باید در انتظار مخاطراتی باشیم که از سمت نهاد ناظر متوجه شرکت های بیمه ای خواهد شد
در هنگامه بحران طبعا مهمترین اصلی که فعالان کشتی صنعت بیمه انتظار دارند آن است که آرامش در کشتی دست کم به صورت نسبی حفظ شود طبیعی است امواج سهمگین هر لحظه کشتی را تهدید می کند لذا درک درست از تهدیدات و پیش بینی کردن تمهیدات برای کاهش ضریب اثر مخاطرات از اصول بنیادین است. تجربه تحریمهای سال ۸۹ تا ۹۲ و وضعیت اکنورن درس های خوبی را برای سکاندار جدید بیمه کشور دارند.
درس اول: ورشکستگی بخشی از بحران است
در حال حاضر تعدادی از بیمه های مشمول اصل ۱۴۱ هستند و تجربه نشان می دهد هر گاه تعدادی از شرکت های یک حوزه مشمول اصل مذکور شدند باید انتظار داشت تعداد شرکت های بیشتر به این جمع بپیوندند. مطابق ماده ۱۴۱ اصلاحیه قانون تجارت« اگر بر اثر زیان‌های وارده حداقل نصف سرمایه شرکت از میان برود، هیئت‌مدیره مکلف است بلافاصله مجمع عمومی فوق‌العاده صاحبان سهام را دعوت کند تا موضوع انحلال یا بقای شرکت مورد شور و رای واقع شود. هرگاه مجمع مزبور رای به انحلال شرکت ندهد، باید در همان جلسه و یا با رعایت مقررات ماده ۶ این قانون سرمایه شرکت را تا میزان خروج از این ماده افزایش دهد. »
در سال ۹۵ اطلاعات مالی ۵۰۲ شرکت در سامانه کدال منتشر شده که از بین آنها ۴۷ شرکت در شمول ماده مورد نظر قرار گرفتند. اضافه شدن شرکت هایی از دو صنعت سیمان و کاشی و سرامیک همچنین افزایش وزن شرکت های بیمه ای، از مهم ترین تغییرات در لیست شرکت های مشمول ماده ۱۴۱ اصلاحیه قانون تجارت در این سال بود. این مسئله بدان معناست که در سال ۹۶ احتمال افزایش تعداد شرکت های بیمه ای مشمول اصل مورد اشاره بالا بوده و این در حالی است که بسیاری از شرکت های بیمه طی سال گذشته و در مهلت مقرر بیمه مرکزی نتوانستند افزایش سرمایه لازم را در صورت های مالی خود ثبت کنند.در چنین شرایطی وظیفه رئیس کل جدید چیست؟
درس دوم: تعامل فعالان
رئیس کل جدید باید جامعه شناسی و روانشناسی را هم خوب بداند تا بتواند در شرایط سخت شرکت های بیمه ای را در مسیر تعامل مثبت هدایت کند این تعامل زمینه های هم افزایی را افزایش داده و شرکت های بیمه را قادر می سازد تا در بازار مسیرهای سالم را انتخاب کنند و از رفتارهای غیر اخلاقی بپرهیزند. زمینه سازی در راستای رعایت قواعد بازی برای تعامل مثبت بین شرکت های بیمه ای از ضروریات گریزناپذیری است که نقش آفرینی مسئولانه و منطقی ناظر را طلب می کند.
درس سوم: استفاده از ظرفیت های فناوری
با توجه به گسترش بازار بالفعل و بالقوه بیمه تنها استفاده از ظرفیت های فناوری است که می تواند امکان نظارت فرایندگرا و فراگیر را فراهم کند. سنهاب بستر بسیار مناسبی را به عنوان آغاز راه نظارت مندی فناورانه فراهم آورده است اما تا زمانی که تمام بازیگران صنعت بیمه زیر چتر فناوری اطلاعات ارتباط حداکثری با هم ایجاد نکنند طبع امکان نظارت درست فراهم نخواهد شد. در این راه البته سود اصلی را شرکت های بیمه می برند چرا که آنان را قادر می سازد تا از تخلفات و تقلبات پیشگیری کنند در این میان تخلفات سازمان یافته نیز در سایه فناوری به حداقل خواهد رسید. طبیعی است سامانه هایی چون کشف تقلب و بیگ دیتا به عنوان سامانه متمرکزی بیمه ای کمک می کند تا خیال شرکت های بیمه از تقلب آسوده گردد. از یاد نبریم که در هنگامه بحران یکی از خطرات مهم افزایش تقلب است و شرکت های بیمه از هم اکنون باید به فکر مهاجرت وقاعی به بستر فناوری باشند.
درس چهارم: نقش خطیر نهاد های صنفی بیمه ای
اگر چه تجربه نشان داده تا کنون تشکل های صنفی بیمه ای چون سندیکا نقش چندان موثری در تنظیم و سلامت بازار بیمه چندان نقشی نداشته اند اما این نقیصه بیش از آنکه متوجه شرکت های بیمه باشد به دلیل محول نکردن وظایف بنیادین این تشکل ها به آنها است. بیمه مرکزی با کمک بیمه ها و در سایه اعتماد سازی متقابل ناچارند به سمتی برود که تشکل های صنفی بیمه ای به عنوان حلقه واسط بین بحش ناظر و اجرا نقش محوری در نظارت و سلامت حرفه ای شرکت های بیمه ایفا کنند. در این میان بیمه مرکزی به جای بر عهده گرفتن نقش حداکثری در نظارت ضروری بخش مهمی از وظایفی که ذاتا باید بر عهده تشکل ها باشد را به انان واگذارد.
درس پنجم: از کیروش بیاموزیم
مربی گری کی روش در تیم ملی درس های زیادی را برای رفتار گروهی در صنوف مختلف دارد. اولین اصل کی روش رعایت رفتار تیمی است و دوم رعایت دقیق تاکیتیک های محوله برای دفاع و گل نخوردن وسپس حمله و گل زدن است. مقام ناظر در حالی که ضروری است مرزهای دخالت و نظارت را به درستی رعایت کند در عین حال از طریق تدوین و به کارگیری تاکیتیک های مناسب باعث می شود که کمترین صدمه به شرکت های بیمه وارد شود و این مسئله آنان را برای ماندن و شناسایی سود بیشتر مهیا می کند.
درس آخر: توسعه دانش
تحریم ها تا ابد ادامه نخواهد یافت در نتیجه فاصله نگرفتن از استانداردهای روز جهان و همچنین افزایش دانش بیمه ای امری حیاتی است. یکی از ضعف های صنعت بیمه کمبود دانش روز دنیا است. توسعه نهادهای دانش رسان و همچنین فراهم کردن بستر های آموزش لازم برای فعالان بیمه ای از جمله اموری است که بیمه مرکزی آن را راهبری میکند. یک راهبر درست الزاما نباید سرباز باشد بلکه با مدیریت درست دانش با استفاده از ظرفیت های داخلی و خارجی و با کمک نهاد های صنفی بستری را فراهم می کند که راهکارهای کمهزینه و در عین حال خلاقانه از سوی شرکت ها خلق و به کار بسته شود. به کارگیری مدل های کسب و کار سنتی شاید مخاطره آمیز ترین معضلی است که شرکت های بیمه را تهدید می کند و برای گذر از این معضل راهی جز توسعه دانش و خلاقیت امکانپذیر نیست.
در انتها باید منتظر بود و دید که آیا رئیس کل جدید در مقام سکانداری صنعت بیمه به یک فرصت تبدیل می شود یا اینکه تهدید دیگر بر دامنه تهدیدات خواهد افزود.
