مروری بر کارنامه مدیران تحمیلی در صنعت بیمه ؛

به گزارش اقتصادناب،شرکت بیمه تجارت نو، در بهار سال ۹۵ در حالی فعالیت خود را با شعار تمرکز بر بیمه های انرژی و جذب سرمایه گذار خارجی آغار کرد که همگان تصور می کردند اگر قرار است شرکت بیمه جدیدی به بازار بی رمق بیمه  اضافه شود باید مسیری متفاوت با دیگران را در پیش گیرد مسیری نو با مدیریتی نو.

اگرچه مدیریت این مجموعه نوپا از همان ابتدا با مدیر عامل تحمیلی از سوی سهامدار عمده با اما و اگرهای بسیاری همراه شد، مدیریتی که قرار بود تحول گرا باشد؛ اما آنچنان قدم در راه احتیاط نهاد که به دام روزمرگی افتاد.

مدیریتی که در زمان ایفای نقش در بیمه ایران امتحان خود را پس داد و در معرض آزمون دوباره در شرکتی نوپا و نیازمند تحول قرار گرفت.

در شرکت بیمه تجارت نو چه می گذرد؟

در حال حاضر سرمایه این شرکت ۲۵۰۰ میلیارد ریال است که نیمی از آن به طور نقدی پرداخت شده و نیمی دیگر در تعهد پرداخت سهامداران است. درحالی که در ماه های اولیه فعالیت این شرکت، خبرهایی از ورود سهامداران خارجی مطرح می شد اما هم اکنون شرکت سرمایه گذاری ایرانیان (وابسته به بانک تجارت) و گروه نفت و گاز پارسیان هر یک با ۲۰ درصد، پست بانک حدود ۱۶ درصد و شرکت بین المللی عمران رضوی (وابسته به آستان قدس رضوی) با حدود ۱۰ درصد، سهامداران عمده آن هستند. مدیریت عامل شرکت نیز بر عهده سید محمد عباس زادگان (مدیرعامل پیشین بیمه ایران) به نمایندگی از شرکت سرمایه گذاری ایرانیان است.

فعالیت بیمه تجارت نو در سال ۹۵ در حالی با شعارخلق مزیت‌های ویژه، متمایز برای استفاده­ کنندگان، بهره‌‌مندی از تجربیات جهانی و الگو‌های جدید مشتری­ مداری در فرآیند اخذ پوشش بیمه‌ای آغاز شد که بسیاری از کارشناسان و دست اندرکاران صنعت بیمه آن را آغاز فصلی نوین در صنعت بیمه تلقی کردند. با این طرز تفکر و شعارها، بیمه تجارت نو شبکه نمایندگی خود را در سراسر کشور به سرعت گسترش داد.

طبق ارزیابی اولیه در سال ۹۶، شرکت بیمه تجارت نو سطح یک توانگری مالی با نسبت توانگری ۸۰۸ درصد را کسب کرد که البته چندان عجیب نمی نماید چرا که عمدتا شرکتهای تازه تاسیس در سالهای اول در سطح یک توانگری قرار می گیرند چرا که هنوز تعهدات بلند مدت آنها فرا نرسیده و بدون شک چندان نمی تواند برای شرکتی تازه تاسیس مزیت محسوب شود.

این شرکت در سال یاد شده، مبلغ ۹۸۷ میلیارد ریال حق بیمه کارمزد دریافت نموده که نسبت به سال ۹۵، حدود ۱۲۷ درصد افزایش نشان را می دهد که با توجه به نوپا بودن شرکت نرخ قابل قبولی به نظر می رسد. این میزان حق بیمه، سهم بیمه تجارت نو از کل حق بیمه دریافتی صنعت بیمه را به حدود ۰.۲ درصد افزایش داده  شایان ذکر است این شرکت کسب حق بیمه ۱,۵۰۰ و ۲,۵۰۰ میلیارد ریالی را برای سال های ۹۷ و ۹۸ هدف گذاری کرده است.

تمرکز بر بیمه نامه های انرژی در حد یک شعار

اما نکته قابل توجه در این میان درصد تخصیص حق بیمه دریافتی در رشته های مختلف است. بررسی های به عمل آمده نشان می دهد رشته درمان با ۲۲ درصد بیشترین سهم حق بیمه را به خود اختصاص داده؛ در حالی که این رشته در سال ۹۵، سهم ۱۶ درصدی از حق بیمه های دریافتی داشته لازم بذکر است که در حال حاضر درمان از رشته های زیان ده صنعت بیمه محسوب می شود.

بیمه عمر نیز با ۱۶ درصد رتبه دوم را در این خصوص به خود اختصاص داده؛ در حالی که حق بیمه دریافتی در این حوزه در سال ۹۵، حدود ۲۱ درصد بوده که البته از یک سو افزایش پرتفوی در بیمه عمر برای بیمه تجارت یک مزیت محسوب می شود و از سوئی باید دید که ایا این رشد از طریق فروش خرد بوده یا با اتکاء بر پرتفوی سهامداران عمده؟

در حالی این دو رشته بیشترین سهم را از حق بیمه های دریافتی در اختیار  دارند که این موضوع با شعار اصلی شرکت که تمرکز بر بیمه های انرژی، آتش سوزی و مهندسی است، در تناقض بوده و رشته های یاد شده در این هدف گذاری سهم چندانی از پرتفوی بیمه ای تجارت نو ندارند.

بررسی پرتفوی بیمه ای شرکت حاکی از آن است که سهم رشته انرژی و نفت حدود ۷ درصد، آتش سوزی ۸ درصد و مهندسی حدود ۶ درصد است. جالب آن که سهم دو رشته آتش سوزی و مهندسی در سال ۹۶، نسبت به سال ۹۵ کاهش داشته داشته است.

نکته جالب تر آن که این رشته با وجود سهم اندکشان بیشتر سهم را از سود ناخالص ناشی از فعالیت بیمه ای برای شرکت در سال ۹۶ به ارمغان آورده اند. این داستان زمانی تامل برانگیزتر می شود که بدانیم بودجه اعلام شده از سوی مدیریت به افزایش سهم مجموع دو رشته درمان و ثالث تا ۴۰ درصد در دو سال آینده، اشاره شده و هیچ اثری از افزایش سهم رشته های منعکس شده در هدف گذاری اولیه شرکت نیست.

در بخش درآمدها، درآمد حق بیمه نیز در سال ۹۶، با رشد ۱۷۴ درصدی نسبت به سال ۹۵ به مبلغ ۶۲۴ میلیارد ریال رسید. با این حال افزایش ۶۳۸ درصدی خسارت پرداخته شده در رسیدن آن به رقم ۲۱۹ میلیارد ریال باعث شد سود خالص در سال ۹۶ نسبت به سال قبل از آن با کاهش ۱۷ درصدی مواجه شده و به مبلغ ۳۶۵ میلیارد ریال تنزل کند.

سود انباشته نیز ۱۱ درصد افت کرد تا در پایان سال ۹۶ در صورت های مالی شرکت رقم ۳۳۵ میلیارد ریال تثبیت شود. با توجه به اعداد یاد شده ضریب خسارت برای این شرکت در سال ۹۶، حدود ۳۹ درصد بوده است که بنا بر پیش بینی های اعلام شده از سوی مدیریت این ضریب در سال جاری و آینده به ترتیب به ۵۰ و ۶۱ درصد افزایش خواهد یافت.

احتیاط در سرمایه گذاریفرصت های سودآوری را از سهامداران دریغ کرده است

نگاهی به ترازنامه سال ۹۶ نیز نشان دهد ، از ۳,۱۴۵ میلیارد ریال دارایی شرکت، مبلغ ۱،۸۰۰ میلیارد ریال (حدود ۵۷ درصد) به سرمایه گذاری های کوتاه مدت تخصیص یافته و سهم سرمایه گذاری بلند مدت این میان تنها حدود ۷ درصد است. این در حالی است که معمولا شرکت های بیمه ای بخشی از سرمایه گذاری های خود را به منظور کسب بازده بالاتر و پاسخگویی به هزینه های خسارتی سال های بعد به سرمایه گذاری بلند مدت اختصاص می دهند.

نکته جالب تر آنکه بیش از ۹۰ درصد از سرمایه گذاری های کوتاه مدت (حدود ۵۴ درصد از کل دارایی ها)، به سپرده گذاری یک ساله و خرید گواهی سپرده ۲۰ درصدی اختصاص یافته است. مقایسه پرتفوی سرمایه گذاری این شرکت با سایر شرکت ها نشان از محافظه کاری شدید مدیریت بیمه تجارت نو در حوزه سرمایه گذاری دارد که می تواند فرصت های سودآوری را از سهامداران شرکت دریغ کند.

فارغ از این محافظه کاری، سوال دیگر در این حوزه آن است که چرا تقریبا تمام این سپرده گذاری ها در بانک تجارت انجام شده و آیا این موضوع با مدیریت این بانک بر بیمه تجارت نو بی ارتباط است؟ حال آن که در سال ۹۶، در بازار، اوراق درآمد ثابت بسیار متنوعی، با نرخ های بالاتر از نرخ های سود اعطایی بانک تجارت وجود داشته که تیم سرمایه گذاری بیمه تجارت نو به آن بی توجه بوده است.

رشد ۷۷درصد مطالبات در یک شرکت نوپا!

نکته سوال برانگیز دیگر در ترازنامه شرکت به افزایش قابل توجه مطالبات باز می گردد. مطالبات از بیمه گذاران با رشدی ۷۷ درصدی نسبت به سال گذشته، به رقم ۵۶۰ میلیارد ریال نزدیک شده است. بخش عمده ای از افزایش در این حساب به مطالبات از بانک تجارت و شرکت سرمایه گذاری مهندسی و ساخت تاسیسات دریایی ایران مربوط می شود.

همچنین در سال ۹۶، مبلغ ۲۷۶ میلیارد ریال بابت مطالبات بیمه اتکایی از بیمه پارسیان، به مطالبات بیمه تجارت نو اضافه شده است. افزایش ۲۱۱ درصدی سهم بیمه گران اتکایی از ذخایر فنی و همچنین رشد ۱۲۸ درصدی سایر حساب‌ها و اسناد دریافتنی از دیگر نکات تامل برانگیز و عجیب در ترازنامه این شرکت نوپاست.

در سوی مقابل جریان وجه نقد عملیاتی شرکت نیز نسبت به سال قبل ۱۶ درصد کاهش داشته تا وضعیت نقدینگی بیمه تجارت نو بیش از پیش نگران کننده شود. این در حالی است که سهامداران نیز در مجمع شرکت، با تقسیم بیش از ۸۰ درصد از سود سال ۹۵، مجال رشد و تنفس را از این نهال نو پا سلب کردند.

با تمامی مطالبی که در سطور پیشین به آن اشاره شد و تمامی نکاتی که به دلیل رعایت اختصار از بیان آنها صرف نظر گردید، به نظر می رسد بیمه تجارت نو علیرغم شعارهای زیبای اولیه مبنی بر به کاربردن شیوه های نوین در صنعت بیمه و ارائه خدماتی متمایز برای مشتریان، رفته رفته به مسیری مشابه مسیر دیگر شرکت های در این صنعت سوق پیدا می کند