به گزارش اقتصادناب بسیاری از دیگر امکانات دیجیتالی نیز منجر شده است تا کاربران و مشترکین همیشه نگران درز اطلاعات خود باشند و در نتیجه اتحادیه اروپا ملزم به وضع قانون حفاظت عمومی اطلاعات (GDPR) شده است. در گذشته این قانون وجود نداشت و در هر سایتی همچون فیسبوک، توئیتر، اینستاگرام و سایر سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی که عضو می‌شدیم، در صورت عدم نیاز به حساب کاربری این سایت‌ها تنها حساب را غیر فعال می‌کردند و از دسترس کاربر خارج می‌شدند؛ اما همه اطلاعات کاربر روی سرور سایت باقی می‌ماند؛ اما امروز با تصویب قانون GDPR همه سایت‌ها موظف هستند تا در صورت عدم تمایل کاربر به استفاده از حساب کاربری، گزینه پاک‌سازی کامل حساب را در اختیار کاربر قرار دهند و امروز به راحتی می‌توان با بستن حساب کاربری، همه اطلاعات قرار گرفته روی سرور سایت را برای همیشه حذف کرد. اینها تنها نمونه‌های کمی از مشکلات و قوانین تنظیم‌شده مربوط به صنعت دیجیتال هستند.

با وجود همه مزایای واقعی و بالقوه خود، تکنولوژی خطرات زیادی را به همراه دارد. تکنولوژی می‌تواند برای خطر محصول نادرست و تهدید حریم خصوصی مصرف‌کنندگان را به همراه داشته باشد که منجر به تهدید زنده‌مانی مدل کسب و کار برخی از کسب و کار های شرکت‌های قدیمی شده، منجر به افزایش ریسک فناوری، ریسک امنیت سایبری و سایر خطرات پایداری عملیاتی می‌شود. در نتیجه این ریسک‌ها منجر به افزایش اعتماد به تأمین‌کنندگان ثالث شود و ممکن است مدیریت و رئیس هیئت مدیره (چه در مؤسسات مالی و چه در نهادهای نظارتی) از برخی از جنبه‌های فین‌تک (به ویژه در مورد استفاده از هوش مصنوعی و یادگیری ماشین) اطلاعات و درک کافی نداشته باشند.
برخی از خطرات فین‌تک ممکن است؛ حتی در اقتصادهای نوظهور که ظرفیت قانون‌گذاری و نظارتی در آنها کم و چارچوب‌های قانونی ضعیف است، بیشتر باشد.

امنیت سایبری

آسیب‌پذیری‌های ناشی از استفاده از فناوری ممکن است امکان‌پذیر بودن یا زنده مانی مدل کسب و کار را حداقل در برخی از عملکردهای فین‌تک، هم برای مؤسسات مالی فعلی و هم برای تازه‌واردان تهدید کند. استفاده روزافزون از فناوری، داده‌های بزرگ و هوش مصنوعی و افزایش پیچیدگی و به‌هم پیوستگی سیستم‌های مالی (ناشی از دیجیتالی شدن، دسترسی مشتری، بانکداری آزاد و سایر اشکال دسترسی شخص ثالث و قابلیت همکاری سیستم‌ها)، آسیب‌پذیری و عدم وجود مقاومت عملیاتی را در برابر حملات سایبری ایجاد می‌کند.

حملات سایبری توسط بازیکنان مختلفی از جمله کارمندان ناامید، باندهای جنایتکار، مأموران تحت حمایت دولت و نوجوانان بی‌حوصله انجام می‌شود و می‌تواند اشکال مختلفی را به خود اختصاص دهد؛ از اختلال در خدمات گرفته تا سرقت دارایی. در همین حال، اشکالات نرم‌افزاری، درگیری بین سیستم‌های مختلف و انواع دیگر خرابی سیستم می‌تواند باعث اختلال جدی در عملکرد یک مؤسسه مالی از قبیل خرابی وب‌سایت، عدم توانایی مشتریان در دسترسی به حساب‌های خود به صورت آنلاین و بسته شدن دستگاه‌های خودپرداز شود.

برون‌سپاری

اگرچه مؤسسات مالی سال‌ها بخش‌هایی از عملکرد خود را به شرکت‌های ثالث واگذار کرده‌اند؛ اما این روند در پاسخ به استفاده روزافزون و پیچیدگی فناوری اطلاعات گسترش یافته است. این روند تا حدودی نشان‌دهنده اندازه طبیعی اقتصاد در فناوری و در استفاده از داده‌هاست و علاوه بر این ارائه‌دهندگان خدمات بزرگ، درک بهتری در مورد فناوری و توانایی محافظت از خود در برابر خطرات امنیتی سایبر دارند. این امر باعث می‌شود که برون‌سپاری برخی از خدمات توسط مؤسسات مالی به شرکت‌های ثالث بسیار جذاب‌تر به نظر برسد؛ زیرا شرکت‌های ثالث درک بهتری از تکنولوژی دارند.

با این حال، برون‌سپاری نیز خطراتی را ایجاد می‌کند. مؤسسات مالی که مشاغل خود را برون‌سپاری می‌کنند، ممکن است خدمات ارائه‌شده توسط شرکت‌های ثالث را کاملاً درک نکنند و ممکن است در نظارت و کنترل این برون‌سپاری به خوبی آماده نباشند. گرچه این مؤسسات مالی مسئول عملکردهایی هستند که برون‌سپاری کرده‌اند؛ اما این مسئولیت ممکن است تنها یک مسئولیت صوری باشد.

همچنین ممکن است ارزیابی و پاسخ به خطرات ناشی از برون‌سپاری برای سازمان‌های نظارتی، به ویژه برای ارائه‌دهندگانی که گواهی قانونی فعالیت ندارند یا خارج از مرزهای کشور فعالیت می‌کنند بسیار دش وار باشد. این موضوع ممکن است برای مؤسسات مالی و سازمان‌های نظارتی در اقتصادهای نوظهور که در آن دسترسی به ارائه‌دهندگان خدمات ممکن است غیر ممکن باشد، بیشتر اتفاق افتد.

مدیریت تغییر

مؤسسات مالی بزرگ کنونی، بازیکنان و سازمان‌های نظارتی جدید، همگی در مدیریت تغییر و درک خطرات ناشی از پیشرفت‌های فناوری پیشرفته با چالش‌هایی روبه‌رو هستند.

مؤسسات مالی بزرگ ممکن است به دنبال بهبود و کاهش هزینه محصولات و خدمات مالی کنونی خود و گسترش طیف محصولات و خدمات ارائه‌شده به دنبال راهکارهای فین‌تک باشند. با این حال، این روند اغلب به واسطه سیستم‌های قدیمی غول‌پیکر که عملکردهای بانک را انجام می‌دهند، اما هزینه نگهداری یا جایگزینی آن با شیوه‌های نوین بالاست، بسیار دش وار و حتی غیر ممکن باشد.

استارتاپ‌های نوآور از فناوری جدید برای ایجاد محصولات و خدمات جدید مالی یا ارائه محصولات و خدمات موجود به روش‌های جدید و کم‌هزینه استفاده می‌کنند. این بنگاه‌ها به طور معمول کوچک، مبتکر و دارای تمرکز رشد بسیار قوی هستند. درک عملکرد آنها ممکن است برای سازمان‌های نظارتی دش وار باشد و ممکن است این شرکت‌ها رویکرد و طرز فکر متمرکز بر اهمیت حکمرانی خوب، مدیریت ریسک، صداقت مالی و ثبات بلندمدت نداشته باشند. این امر می‌تواند منجر به سطح ناکافی امنیت سایبری و امنیت فناوری اطلاعات شود و در صورتی که این تازه‌واردان رشد سریع را تجربه کنند، این ریسک‌ها برجسته‌تر می‌شود.

شرکت‌های بیگ‌تک از فناوری پیشرفته خود، داده‌ها و پایگاه مشتری موجود به عنوان بستر حرکت به سمت خدمات مالی استفاده می‌کنند. با توجه به گستردگی بنگاه‌های بیگ‌تک، تأثیر حرکت به سمت خدمات مالی می‌تواند هم با سرعت بالا و هم با دامنه وسیع همراه باشد. این چیزی است که ناظران باید به طور مداوم، ارزیابی دقیق آن را ارزیابی کنند. با این حال، هنوز هم دقیقاً مشخص نیست که بیگ‌تک‌ها با عملکرد خود چه ریسک‌های خاموشی را به بدنه صنعت خدمات مالی وارد می‌کنند.

حمایت از مصرف‌کننده

خطرات تهدیدکننده مصرف‌کنندگان از طرف فین‌تک می‌تواند اشکال مختلفی از جمله سوء رفتار، کلاهبرداری، سوء استفاده از داده‌ها و محرومیت مالی به خود بگیرد.

فروش نادرست: اگرچه فین‌تک می‌تواند برای ارائه محصولات و خدمات مالی به طور مؤثرتر و گسترده‌تر مورد استفاده قرار گیرد و محصولات و خدماتی را ارائه دهد که با نیازهای مشتری مطابقت بیشتری داشته باشند؛ اما همین فین‌تک‌ها همچنین روش‌های جدیدی را برای مؤسسات مالی فراهم می‌کنند تا با مشتریان خود رفتار نادرست داشته باشند. چنین رفتارهای نادرست می‌توانند به شکل فروش الزامی از طریق کانال‌های دیجیتال و پلت‌فرم‌های اجتماعی برای فروش محصولات ضعیف به افراد فقیر و استفاده از پیچیدگی واقعی یا ظاهری آن برای افزایش عدم درک بین مؤسسات مالی و مشتریان باشد.

مشاوره غلط: نوآوری‌هایی مانند مشاوره رباتیک فقط به اندازه داده‌ها و برنامه‌نویسی‌هایی که در آن استفاده می‌شود خوب هستند. در نتیجه مؤسسات مالی ممکن است وسوسه شوند تا با درخواست اطلاعات ناقص و همچنین برنامه‌نویسی دستگاه‌ها برای توصیه محصولات و خدمات مورد نظر خود اقدام کنند.

رسیدگی به شکایات: تازه‌واردان صنعت فناوری ممکن است ساختار سازمانی برای رسیدگی به شکایات را نداشته باشند، در حالی که افزایش پراکندگی ارائه‌دهندگان کالا و خدمات (مثلاً از طریق بانکداری باز و رویکردی مدولارتر در مورد بانکداری و بیمه) می‌تواند منجر به عدم شفافیت این موضوع شود که چه کسی مسئول است.

محرومیت و تبعیض مالی: تجزیه و تحلیل داده‌های بزرگ و ابزار هوش مصنوعی می‌تواند پوشش و اعتبار بیمه را برای برخی از مصرف‌کنندگان دش وارتر یا گران‌تر کند. این امر می‌تواند با انحراف مدل تشدید شود. در عین حال، برخی از مصرف‌کنندگان ممکن است با استفاده روز‌افزون از فناوری که در دسترس آنها نیست و با کاهش استفاده از پول نقد از سیستم مالی محروم شوند.

حریم خصوصی و امنیت داده‌ها: مصرف‌کنندگان در برابر از دست دادن و سوءاستفاده از داده‌ها آسیب‌پذیر هستند و بعید است که روش‌های استفاده از داده‌های خود را کاملاً درک کنند. به طور سنتی، مؤسسات مالی به دنبال محافظت و استفاده از داده‌های مشتریان خود در چارچوب قانونی و نظارتی پایدار در بعضی از کشورها هستند. در مقابل، پلت‌فرم‌های اجتماعی مرتباً داده‌های گسترده‌ای را از کاربران خود (با رضایت آنها) جمع می‌کنند و به اشتراک می‌گذارند. آینده فین‌تک جمع‌آوری طیف گسترده‌ای از داده‌های مالی و غیر مالی را از مجموعه‌های گسترده‌تری از گروه‌های مردم و اشتراک‌گذاری در سراسر کشور پیش‌بینی می‌کند. مسئله مهم این است که آیا چارچوب‌های مناسب برای جمع‌آوری، ذخیره و به اشتراک‌گذاری داده‌ها، چه در داخل کشور و چه خارج از مرز وجود دارد؟

کاهش رقابت: افزایش مقیاس در استفاده از فناوری و داده‌ها ممکن است منجر به افزایش تمرکز در بین تعداد کمی از مؤسسات بزرگ مالی و شرکت‌های بیگ‌تک و در نتیجه منجر به آسیب رساندن به مصرف‌کنندگان از طریق قیمت‌های بالا و کاهش آزادی انتخاب محصولات و خدمات شود.
کلاهبرداری: استفاده از کانال‌های دیجیتالی و به ویژه رسانه‌های اجتماعی، زمینه را برای اقدام به کلاهبرداری و دزدی اطلاعات در مصرف‌کنندگان بی‌اطلاع و آسیب‌پذیر افزایش می‌دهد.

ثبات اقتصادی

تهدیدات اصلی ثبات مالی ناشی از فین‌تک‌ها مربوط به اختلال در ساختار و زیرساخت‌های موجود در بازار است. این ریسک‌ها شامل خطر تمرکز (ظهور تمرکز و انحصارهای جدید در بازار، چه در نتیجه بزرگ‌تر شدن شرکت‌های قدیمی یا در نتیجه ورود و تسلط شرکت‌های بیگ‌تک)، ظهور کانال‌های جایگزین واسطه‌گری مالی، رفتارهای شبیه گله (به عنوان مثال در جایی که شرکت‌های تجاری از الگوریتم‌های مشابهی استفاده و پیروی می‌کنند)، رشد بالقوه دارایی‌های رمزی و مجازی و تأثیر بالقوه سیستم ایمنی سایبری و سایر خطرات ناشی از انعطاف‌پذیری عملیاتی است.

نتیجه‌گیری

با گسترش استفاده از تکنولوژی و فین‌تک‌ها، سازمان‌های نظارتی باید به طور دائمی نظارت دقیقی بر مؤسسات بانکی و مالی داشته باشند. گرچه استفاده از تکنولوژی منجر به کاهش هزینه و افزایش شخصی‌سازی خدمات و توسعه مشتری‌مداری می‌شود؛ اما اطلاعات مورد نیاز مؤسسات برای شخصی‌سازی محصولات، اولین ریسک در صنعت بانک محسوب می‌شود. علاوه بر این به واسطه افزایش توانایی بانک‌ها با توسعه تکنولوژی، برخی بانک‌ها ممکن است ریسک‌های قابل توجهی را بپذیرند که این امر نیز می‌تواند ثبات اقتصادی را بر هم بزند. در حال حاضر نیز بزرگ‌ترین مشکل سیستم بانکی در پیاده‌سازی تکنولوژی این است که بانک‌های بزرگ جهان به واسطه هزینه قابل توجهی که برای نگهداری سیستم‌های قدیمی در اقتصاد کم‌بهره پرداخت می‌کنند به سختی می‌توانند فین‌تک را همگام با خدمات کنونی خود پیاده‌سازی کنند و این موضوع به شدت نگرانی بانک‌ها را برای برد در رقابت بازار بالا برده است. از سوی دیگر نیز، بیشترین سرمایه مردم در دست این بانک‌هاست و این نیز به نوبه خود تهدیدی برای اقتصاد محسوب می‌شود.

منبع:ماهنامه بانکداری آینده