به گزارش اقتصاد ناب،علی سلطانی و محسن آذری از کارشناسان و نخبگان جوان صنعت بیمه در کانال بیمه نگار نکات قابل توجهی را در خصوص بیمه جنگ شناورها در شرایط فعلی و لزوم مواجهه با شرایط عنوان کردند که عینا منعکس می شود

علی سلطانی می نویسد:

۱-آیا شناورهای ایرانی پوشش جنگ دارند و شرکت‌های بیمه کشور برای شناورها این پوشش را صادر کرده‌اند؟ و آیا این پوشش توسط بیمه مرکزی تایید شده؟
بله، تمام یا عمده شناورها با ذی‌نفع ایرانی علاوه بر پوشش بدنه در کلوز ۲۸۰ پوشش جنگ بدنه را مطابق شرایط کلوز Institute War and Strikes Clauses Hulls-Time یا بطور خلاصه کلوز ۲۸۱ دارند و به صورت معمول در نرخ و شرایط بیمه مرکزی هم حق‌بیمه آنها محاسبه شده و اگر خطری قابل‌استناد به جنگ واقع شود صنعت بیمه متعهد به پرداخت خسارت به شناورهاست.

۲- ارائه پوشش جنگ بدنه، جنگ مسئولیت و پوشش‌های اضافی مرتبط با جنگ یک رویه معمول در دنیاست و آندرایترهای مطرح دنیا هم با گرفتن حق‌بیمه متناسب، پوشش را ارائه میدهند. صنعت بیمه کشور و صندوق اتکایی تحریم، سالهاست حق‌بیمه این خطرات را از بیمه‌گزاران خود دریافت کرده است.

۳- نکته مهم درباره واکنش شرکت‌های بیمه و در مجموع صنعت بیمه کشور به وقوع جنگ است. با وقوع جنگ، آندرایتر این حق را دارد که این پوشش را Terminate کند. به دور از تفصیل و پیچیدگی و به طور خلاصه، بند ۵ کلوز ۲۸۱ دو بخش دارد:

یک بخش termination اتوماتیک که یک سری شروط در آن پیش‌بینی شده از جمله جنگ بین آمریکا، انگلستان، فرانسه، چین و با اغماض روسیه (در کلوز گفته شده Soviet Socialist Republics). اگر جنگ بین این قدرت‌ها اتفاق بیفتد بیمه‌نامه به صورت اتوماتیک terminate میشود.

اما در قسمت دیگر همین بند ۵ کلوز توافق شده دو طرف قرارداد این حق را دارند در صورت وقوع جنگ با ارسال یک نوتیس هفت‌روزه، بیمه‌نامه را کنسل کنند. طبیعتا بعد از ارسال نوتیس و اتمام هفت‌روز و بدون‌نیاز به تایید طرف مقابل بیمه‌نامه کنسل خواهد شد.

۴- در پاسخ به این سوال که آیا در شرایط فعلی امکان استفاده از بند ۵ کلوز ۲۸۱ و فسخ از طرف بیمه‌گر وجود دارد یا خیر باید به این نکته توجه کرد که در شرایط فعلی official declaration of war وجود ندارد، پس نمیتوانیم قائل باشیم که جنگی آغاز شده است. اما در law مواردی برای استناد به اینکه علی‌رغم عدم وجود جنگ رسمی این پوشش ترمینیت شده وجود داره، بنابراین این امکان هست.

۵- وضعیت پوشش اتکایی پوشش جنگ به چه صورت است؟
در این موارد تصمیم‌گیری توسط لیدر اتکایی انجام می‌شود که با شناخت بهتر، تجربه بالاتر و تعاملات متفاوت‌تر حتی از جنبه‌های غیرفنی، نوتیس فسخ را صادر و سایر بیمه‌گران اتکایی هم تصمیم لیدر را فالو می‌کنند.

در خصوص پوشش شناورها با توجه به اینکه بیمه مرکزی و صندوق اتکایی تحریم، بیشترین سهم اتکایی را داشته و از طرفی مطابق آیین‌نامه ۷۶ نرخ و شرایط را مشخص کرده‌اند؛ مجازاً در جایگاه لیدر بوده و موقعیتشان اجازه میدهد که درباره صدور یا عدم صدور نوتیس فسخ پوشش جنگ، تصمیم بگیرند. از نظر بنده مشخص نشدن موضعی در این زمینه به معنای پذیرش خطرات اشاره‌شده در کلوز جنگ و تعهد صنعت بیمه در برابر خسارات احتمالی شناورهاست.

۶- از نگاه بیمه‌گری بهترین تصمیم در این شرایط چیست؟
با توجه به شرایط فعلی منطقه، به نظرم ارسال نامه نوتیس فسخ همراه با بالابردن نرخ حق‌بیمه و اعلام شرایط جدید، بهینه‌ترین تصمیم در موقعیت فعلی است.

در صورت موافقت بیمه‌گزار حق‌بیمه اضافی پرداخت و پوشش ادامه پیدا خواهد کرد و در غیر این صورت، پوشش به صورت اتوماتیک پس از گذشت هفت روز فسخ خواهد شد. به صورت طبیعی هم بیمه‌گر اقدام غیرفنی و نامعقولی انجام نداده است؛ اما اینکه ملاحظات سیاسی و غیرفنی آن چه مواردی است را نمیدانم.

محسن آذری در ادامه با بیان اینکه به نوبه خودم از اشتراک‌گذاری این موارد جامع که نشان از شناخت بیمه‌گری دریایی و رویکرد حرفه‌ای جناب سلطانی دارد سپاسگزارم ادامه داد:

بنده نیز یک نکته اضافه می‌کنم، که پوششهایی که نام بردید برای بدنه و ماشین‌آلات یا بطور کلی خسارت وارد شده به خود کشتی هستند اما خسارتهای وارده به اشخاص ثالث، محیط زیست و … تحت پوشش نیستند.

البته پوشش مذکور برای دو شرکت بزرگ کشتیرانی کشور بصورت محدود تا ارزش مورد بیمه، پیش‌بینی و پوشش داده شده است ولیکن مازاد آن همچنان بدون پوشش است. (این مازاد در دنیا تا سقف ۵۰۰ میلیون دلار توسط بیمه‌گران تخصصی جنگ و یا کلوبهای P&I پوشش داده می‌شوند).

برای سایر شرکتها متاسفانه با توجه به عدم آشنایی مالکان/مدیران کشتیها به این موضوع و همچنین بخاطر رقابتی ساختن نرخها در بازار بیمه کشور شرکتهای بیمه درخواستی جهت پوشش از راهبر اتکایی نمی‌کنند. لذا چنین به نظر می‌رسد بازار تمایل یا توجه به پاسخ به نیاز آن بخش از بیمه‌گزاران ندارد (دلایل اصلی آن محل بحث است).

این بخش از بازار با توجه به ارزش مجموع کشتیهای تحت‌ پوشش، می‌توانست حق‌بیمه سالیانه چند میلیون دلاری تولید کند تا در این مواقع بخشی از خسارتهای احتمالی را پوشش دهد.