به گزارش اقتصادناب به نقل از نشریه تخصصی بیمه داری نوین، عملیات شرکت‌های بیمه عموماً به دو بخش بیمه‌گری و سرمایه‌گذاری تقسیم می‌شود که از این بین بخش بیمه‌گری از نقش و اهمیت پر رنگ‌تری در سودآوری شرکت برخوردار است؛ بنابراین می‌توان گفت بخش اعظمی از کارنامه مدیران شرکت‌های بیمه به عملکرد آنها در تشکیل سبد بیمه‌ای و سهم هر رشته در این سبد مربوط می‌شود. ماهیت صنعت بیمه در ایران به گونه‌ای است که به صورت معمول بیمه‌های درمانی در زمره بیمه‌های زیان ده هستند؛ بنابراین سهم بالای این رشته در سبد بیمه‌ای شرکت‌ها می‌تواند دلیلی عمده بر افت سوددهی یا کاهش زیان‌دهی باشد. بسیاری از شرکت‌ها نیز در حوزه بیمه شخص ثالث با عملکرد نامطلوبی همراه‌اند.

این گزارش بر آن است تا سهم رشته‌های مختلف بیمه‌ای و همچنین روند تغییرات آن را در سبد بیمه‌ای شرکت‌ها مورد بررسی قرار دهد. با این همه به دلیل تعدد رشته‌های مختلف و عدم امکان نمایش آنها در نمودار به صورت گروهی دسته‌بندی‌شده و رشته‌هایی که قرابت بیشتری با یکدیگر دارند در یک گروه قرار گرفته‌اند. در نهایت در این تقسیم‌بندی رشته‌های بیمه به پنج گروه به شرح جدول ۱ تقسیم‌بندی شده‌اند.

جدول ۱- گروه‌بندی رشته‌های بیمه

بررسی آخرین سبد بیمه‌ای شرکت‌های بیمه نشان از تفاوت‌های معنادار می‌دهد. بیشترین وزن‌دهی به رشته درمان در میان شرکت‌های مورد بررسی مربوط به بیمه دی است که نمی‌توان آن را به سهامداری بنیاد شهید و امور ایثارگران در این شرکت نامرتبط دانست. کمترین وزن به این رشته نیز در اختیار بیمه حافظ با حدود چهار درصد است. (شرکت‌های بیمه اتکایی هیچ سهمی از رشته درمان و خودرو در پرتفوی خود ندارند). با این حال بیمه حافظ با اختصاص حدود ۸۰ درصد از سبد بیمه‌ای خود به رشته خودرو از این نظر در رتبه نخست قرار دارد. این در حالی است که در بیمه سامان تنها ۱۳ درصد از حق بیمه دریافتی مربوط به گروه خودرو است. در گروه عمر نیز سهم ۶۲ درصدی شرکت بیمه پاسارگاد باعث شده است تا این شرکت بیشترین تمرکز را در بین شرکت‌های مورد بررسی در این رشته داشته باشد.

اما فارغ از وضعیت سبد بیمه‌ای شرکت‌ها در حال حاضر روند تغییرات سبد بیمه‌ای آنها به دلیل نشان دادن رویکرد مدیران در این مورد بسیار مهم است. با بررسی این تغییرات می‌توان دریافت که شرکت به لحاظ عملیاتی چه رویکردی داشته و به چه سمتی در حال حرکت است. در ادامه این گزارش به بررسی تغییرات در ترکیب بیمه‌ای صنعت و هر یک از شرکت‌های فعال در آن در سه سال اخیر می‌پردازیم.

آخرین آمار در دسترس از طبقه‌بندی رشته‌ها در کل صنعت بیمه به آمار سال ۹۷ بازمی‌گردد. بر این اساس بخش عمده‌ای از حق بیمه جذب‌شده در مجموع صنعت بیمه کشور (اعم از دولتی و خصوصی) به گروه خودرو (عمدتاً شخص ثالث) بازمی‌گردد. با این وجود روند تغییرات سال‌های گذشته نشان می‌دهد سهم این گروه در حال کاهش و در سوی مقابل سهم گروه درمان در حال افزایش است. گروه بیمه‌های زندگی با حدود ۱۵ درصد، گروه حوادث با حدود ۱۰ درصد و سایر رشته‌ها با حدود ۵ درصد به ترتیب بیشترین سهم از حق بیمه دریافتی صنعت در سال ۹ را به خود اختصاص داده‌اند. بر اساس داده‌ها، سهم رشته‌های یادشده در سال‌های اخیر در کل صنعت (به لحاظ درصد) تغییر چندانی نکرده است.

در ادامه به بررسی روند تغییرات در سبد بیمه‌ای تک‌تک شرکت‌ها می‌پردازیم.

بیمه ایران:

شرکت بیمه ایران تنها شرکت بیمه دولتی است که با در اختیار داشتن بیش از ۳۴ درصد از بازار بیمه کشور بزرگترین شرکت فعال در صنعت بیمه به شمار می رود. آخرین آمار و اطلاعات منتشر شده در خصوص عملکرد شرکت بیمه ایران به سال ۹۷ باز می گردد. در این سال بیمه ایران حق بیمه ای معادل ۱۵۶ هزار میلیارد ریال از مشتریان دریافت کرده که این رقم نسبت به سال قبل از آن با رشد ۳۶ درصدی همراه شده است. با توجه به وزن بالای شرکت در صنعت بیمه، سبد بیمه ای این شرکت تاثیر زیادی در کل صنعت دارد. با در نظر گرفتن گروه بندی زیر سبد بیمه ای شرکت بیمه ایران دسته ادامه مورد بررسی قرار گرفته است.

بر این اساس، حدود ۶۲ درصد از سبد بیمه ای شرکت بیمه ایران در سال ۹۷ به بیمه های گروه خودرو و عمدتا شخص ثالث تعلق داشته است.  در این میان گروه درمان  پس از گروه خودرو در رده دوم قرار دارد. سهم این رشته  نسبت به سال های قبل از آن با کاهش قابل توجه همراه شده است. رشد سهم گروه بیمه های زندگی از حدود ۵ درصد به۹ درصد از دیگر نکات قابل توجه در سبد بیمه ای این شرکت است.

امار نشان می دهد بیمه ایران علیرغم دولتی بودن و الزام به صدور ثالث توانسته ترکیب پرتفوی خود را اصلاح کند.

همچنین امار سال ۹۸ نیز نشان می دهد ، سهم بیمه های زندگی به حدود ۹.۵ درصد و نزدیک ده درصد افزایش یافته  وسهم بیمه های درمان نیز به ۷ درصد کاهش یافته است.

این امار بیانگر ان است که تمرکز بیمه ایران بر روی صدور بیمه های زندگی افزایش پیدا کرده است.

دیگر شرکتها

آخرین صورت‌های مالی شرکت‌های بیمه خصوصی منتشرشده در سایت کدال بورس به عملکرد آنها در دوره (عموماً نه ماهه) منتهی به سال ۹۸ مربوط است.

همان‌گونه در بندهای نخستین این نوشتار نیز اشاره شد در شرکت‌هایی در سبد بیمه‌ای خود سهم کمتری برای رشته‌های درمان و گروه خودرو در نظر گرفته‌اند به لحاظ سودآوری عملکرد موفق‌تری داشته‌اند و در سوی مقابل شرکت‌هایی که اهمیت بیشتری به رشته‌های مربوط به حوادث، زندگی و سایر رشته‌ها به ویژه رشته‌های بیمه‌ای نوظهور داشته‌اند، توانسته‌اند سودآوری بیشتری داشته باشند. با این همه مقایسه سبد بیمه‌ای شرکت‌های بیمه در ایران با شرکت‌های بیمه در سطح دنیا دو تصویر بسیار متفاوت به دست می‌دهد. در حالی که در جهان شرکت‌ها انواع رشته‌های مختلف را در اختیار مشتری قرار می‌دهند، شرکت‌های ایرانی روی چند رشته خاص تمرکز دارند؛ هر چند این موضوع در سال اخیر اندکی تعدیل شده است. توجه بیش از پیش به رشته‌های بیمه زندگی و همچنین رشته‌های نوظهور موضوعی است که در صنعت بیمه ایران می‌تواند آینده درخشانی برای شرکت‌ها ترسیم کند. گام نخست برای رسیدن به این مهم، تغییر نگاه سنتی مدیران بیمه‌ای است؛ البته تجربه نشان داده است بسیاری از مدیران برای تغییر در رویکرد خود ملاحظاتی دارند از جمله آنکه باید سیاست‌های کلی سهامدار عمده را نیز در نظر بگیرند. با این همه آینده صنعت بیمه از آن شرکت‌هایی است که سبد بیمه‌ای را متنوع می‌کنند تا بدین سان از یک سو بازار گسترده‌تری در اختیار مشتریان قرار دهند و از سوی دیگر ریسک خود را در صنعت تا حد قابل توجهی کاهش دهند.