خریداری کنم یا خریداری نکنم مسئله این است

اقتصادناب_در سال ۲۰۱۷ صنعت بیمه در جهان مبلغ ۱.۵ تریلیون دلار به ذی‌نفعان برای زیان‌های پوشش‌داده‌شده پرداخت کرد.

صنعت بیمه با ایجاد امنیت و اطمینان ، زمینه گسترش فعالیت های تولیدی و خدماتی را فراهم ساخته است.

اما آیا در شرایط اقتصادی کنونی با توجه به تحریم های شدید و تعطیلی بنگاه های اقتصادی به دلیل شیوع ویروس کرونا که موجب کوچک شدن کیک اقتصادی ایران شده و با وجود هزینه های بالای زندگی داشتن بیمه نامه چقدر از اهمیت برخوردار است. و افراد با توجه به موقعیت و شرایط خود آیا نیاز به پوشش بیمه ای دارند ؟

میدانیم که در دوران رکود برخی از کالاهای ا س ا س ی جایگاه خود را از دست داده و به کالا های لوکس بدل می شوند. برای مثال داشتن یک گوشی موبایل با قابلیت های روز در شرایط خوب اقتصادی یک کالای ا س ا س ی به حساب می آید در حالی که در دوران رکود به این کالا می توان به عنوان یک کال ای لوکس نگاه کرد. برخی از پوشش های بیمه ای نیز به همین دلیل از لیست بیمه نامه های خریداری شده توسط جامع ه خارج شده و تنها در صورت داشتن شرایط اقتصادی مناسب توسط بیمه گذاران خریداری می گرد د .

برای این سوال که در شرایط کنونی نیاز به بیمه دارم یا خیر؟ و یا چ ه نوع بیمه نامه ای را باید خریداری نمایم؟ پاسخ مشخص و یکپارچه وجود ندارد و شرایط اقتصادی ، اجتماعی ، جغرافیایی و ده ها عامل دیگر باید بررسی گردد تا ریسکی که فرد و یا سازمان باید از طریق بیمه کردن آن را واگذار کند مشخص و پوشش داده شود. در این نوشته سعی شده با نگاهی کلی به این سوال پاسخ داده شود .

درست است که بیمه ابزار اقتصادی تلقی می شود که مزایا اجتماعی _ اقتصادی مهمی از جمله ۱- پرداخت غرامت برای خسارت های بیمه شده ۲- ایجاد آرامش خاطر و کاهش ترس و نگرانی ۳- منبع وجوه قابل سرمایه گذار ۴-پیشگیری از خسارت ۵- افزایش اعتبار افراد و مشاغل ۶- توزیع عادلانه خسارت ها و ریسک ها ، را دارد اما همین ابزار اقتصادی نیازمندی های دارد که نمی توان از آنها چشم پوشی کرد از جمله ۱-پرداخت حق بیمه که گاهاً هزینه قابل توجه ای است و فرد در صورت نخریدن بیمه نامه می تواند آن را سرمایه گذار کند۲-وقت و انرژی که برای مذاکره و خرید پوشش های مناسب گذاشته می شود ۳- بعد از خرید بیمه نامه با توجه به قرارداد فی مابین مدیریت ریسک توسط شخص بیمه گذار کمتری صورت گرفته و این کاهش مدیریت ریسک موجب بروز خسارت های شود که جبران آن غیر ممکن است، علاوه بر مطالب فوق می توان ۱- هزینه فعالیت های بیمه گری ۲- مخاطرات اخلاقی و روحی ۳- مطالبات فراتر از واقعیت، را هزینه های اجتماعی بیمه دانست. ، از این رو برای خرید بیمه با نگاهی به هزینه ها و مزایا باید برای تعیین اینکه در وضعیتی خاص باید بیمه خرید یا نه، این پرسش مهم را مطرح کرد که ” توانایی خرید بیمه را دارم یا نه” اما مهم تر از آن این است که ” آیا در صورت نخریدن بیمه، توانایی پرداخت خسارت را دارم یا نه ” اگر پاسخ به سوال اول مثبت و پاسخ سوال دوم منفی باشد آنگاه خرید بیمه ضرورت خواهد داشت.

مبحث دیگر که در خرید بیمه نامه باید مورد توجه قرار گیرد این است که به راستی چه ریسک های در زندگی ما وجود دارد و آیا تمامی این ریسک ها را باید تحت پوشش بیمه قرار داد؟

مهر و هجز ( mehr and hedges. 1963 )سه قانون اصلی زیر را برای مدیریت ریسک پیشنهاد داده اند که باید در هر شرایطی به آنها توجه شود :

۱- بیشتر از آنچه استطاعت مالی پرداخت آن را دارید ریسک نکنید

۲- احتمالات را در نظر بگیرید

۳- برای چیزی که ارزش زیادی ندارد، بیش از حد ریسک نکنید.

باتوجه به قانون فوق برای اینکه بتوانیم پوشش مناسب بیمه را برای خود خریدای کنیم و از پرداخت هزینه های اضافی برای بیمه نامه های که مناسب وضعیت ما نیستند جلوگیری کنیم نیاز است که ریسک های پیرامون خود را با چهار گام عمده ۱- شناسایی ریسک های بالقوه ۲- ارزیابی خسارت های بالقوه ۳- انتخاب بهترین روش مقابله با خسارت ۴- مرور دوره ای برنامه، شناخته و تحلیل کنیم.

همانگونه که گفته شد بعد از شناخت ریسک های بالقوه و ارزیابی خسارت بالقوه نوبت به انتخاب بهترین روش مقابله با خسارت می رسد در این مرحله به صورت کلی می توان گفت بهترین حالت خرید بیمه برای ریسک های است که احتمال وقوع خسارت در آنها پایین و شدت خسارت ممکن زیاد است و بدترین حالت خرید بیمه نیز برای ریسک هایی است که میزان خسارت بالقوه در آنها پایین و احتمال وقوع خسارت ز یاد است. موثر ترین شیوه در مواجهه با خسارت هایی که احتمال وقوع آنها زیاد است، استفاده از روش هاس پیشگیری خسارت است که هدفشان کاهش احتمال وقوع و فراوانی خسارت است.

با نگاهی به مطالب گفته شده به خوبی قابل درک است که بیمه با توجه به اطمینان خاطری که به جامعه و فعالیت های اقتصادی می دهد بدون شک یک نیاز است که روز به روز با گسترش دامنه فعالیت های اقتصادی و اجتماعی اهمیت بیشتری پیدا می کند، اما عملکرد درست این ابزار اقتصادی به شناخت افراد جامعه از مخاطراتی که آنها را تهدید می کند و چگونگی مدیریت آن با خرید پوشش بیمه ای مناسب و یا راهکار های دیگر مدیریت ریسک بستگی دارد.

                                                      امید باوندپور

                                              عضو انجمن حرفه ای صنعت بیمه