اقتصادناب_رئیس اتاق بازرگانی ایران گفت: ترکیب هیأت امنایی این سازمان به گونه‌ای است که سهم نمایندگان دولت در آن دو برابر سهم نمایندگان کارگری و کارفرمایی است؛ در صورتی که باید بیمه‌شدگان نقش اصلی را در این ترکیب داشته باشند.
به گزارش اقتصادناب غلامحسین شافعی رئیس اتاق بازرگانی ایران امروز در جلسه هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران گفت: سازمان تأمین اجتماعی به عنوان یک نهاد فراگیر عمومی غیردولتی و بسیار مهم با کارکردهای متنوع خود و با تحت پوشش قرار دادن نیمی از جمعیت کشور، بزرگترین بنگاه اقتصادی و بیمه‌ای ایران است که متأسفانه در طول سال‌های اخیر به دلایل مختلف دچار مشکلات فراوانی شده است.
رئیس اتاق بازرگانی ایران افزود: یکی از مشکلات بزرگ این سازمان بحث مدیریتی و هیأت امنای آن است، به طوری که مدیرعامل این سازمان که بالاترین رکن این سازمان است، از سوی دولت انتخاب می‌شود. این موضوع باعث دخالت مستقیم در طول دهه‌های گذشته در این سازمان است.
* بیمه‌شدگان باید نقش اصلی را در هیئت امنای تامین اجتماعی داشته باشند
وی اظهار داشت: ترکیب هیأت امنایی این سازمان به گونه‌ای است که سهم نمایندگان دولت در آن دو برابر سهم نمایندگان کارگری و کارفرمایی است، چیزی که در هیچ جای دنیا مشاهده نمی‌شود.
شافعی گفت: در صورتی که باید بیمه‌شدگان نقش اصلی را در این ترکیب داشته باشند و دولت نیز مکلف به حمایت از آن باشد.
رئیس اتاق بازرگانی ایران اظهار داشت: امروز هم در بحث سازمان تأمین اجتماعی و هم در بحث مسائل اقتصادی کشور مشاهده می‌شود که ما با مشکلات و نااطمینانی‌های بسیاری مواجهیم و می‌توان گفت که جنس مشکلات کشور در سطح کلان و هم در سطح سازمان‌ها به هم شبیه است.
* تصمیمات کلان تامین اجتماعی باید به ذینفعان اصلی باگردد
شافعی اظهار داشت: امروز سازمان تأمین اجتماعی نیازمند تقویت اصل سه‌جانبه‌گرایی و حفظ استقلال از طریق بازگرداندن تصمیمات کلان آن به سازمان اصلی یعنی کارگران، بازنشستگان و کارفرمایان است.
شافعی ادامه داد: این موضوعی است که شریتعمداری وزیر کار در همین اتاق در زمانی که در حال رفتن به وزارت کار بودند به فعالان اقتصادی قول آن را دادند.
رئیس اتاق بازرگانی ایران اظهار داشت: عدم توجه به مشکلات این سازمان و رفاه اجتماعی مربوط به افرادی که نیمی از جامعه را دربرمی‌گیرند، فقر را در جامعه را یا می‌تواند یا کاهش دهد یا افزایش، که اگر افزایش دهد می‌تواند در آینده تا چند برابر هزینه کردن دولت به رفع این آسیب‌ها اختصاص یابد و متأسفانه به نظر می‌رسد در طول دهه‌های گذشته به این موضوع بسیار مهم کمتر توجه شده و الان با کوهی از مشکلات مواجهیم.
* باید به سه‌جانبه‌گرایی بازگردیم
وی تأکید کرد: یکی از الزامات مورد نیاز تأمین اجتماعی برای پشتیبانی از بخش تولید، حضور فعال شرکای اجتماعی دولت یعنی کارگران و کارفرمایان در نظام تصمیم‌گیری، تأمین اجتماعی و در یک کلام تحقق سه‌جانبه‌گرایی به عنوان یکی از الزامات حکمرانی پول است.
وی افزود: امروز بیش از هر زمان دیگری ضرورت دارد بازگرداندن اصل سه‌جانبه‌گرایی به ارکان اصلی تصمیم‌گیری به عنوان یکی از مطالبات برحق تشکل‌های کارگری، کارفرمایی که بخش اعظم تأمین مالی و تجهیز مالی این سازمان را برعهده دارند، از طریق احیای شورای عالی تأمین اجتماعی به انجام برسد.
شافعی در ادامه به موضوع دیگری در جلسه هیأت نمایندگان اتاق ایران اظهار داشت: در خصوص موضوع کار و اشتغال باید گفت که ما امروز نیازمند بسط و گسترش مفاهیمی مانند کار شایسته، کار شایسته و کار شایسته در کشور هستیم و برای داشتن یک اقتصاد شکوفا باید بدانیم که تشکل‌های کارآفرینی و کارگری باید در کنار هم قرار بگیرند.
وی افزود: البته در طول چند سال گذشته در این مورد خاص جامعه کارگری و کارفرمایی کشور به قرابت بهتری دست یافته‌اند.
* نسبت اشتغال به جمعیت در سن کار پایین است
وی ادامه داد: نسبت اشتغال به جمعیت در سن کار در ایران در مقایسه با ۱۸۷ کشور جهان براساس آمار ارائه شده در بانک جهانی در سال ۲۰۱۹ نشان می‌دهد که ما در رتبه ۱۷۸ قرار داریم و این نسبت در ایران ۳۷ و نیم درصد است در حالی که در بسیاری از کشورها و کشورهای توسعه‌یافته این نسبت از ۶۰ درصد هم بالاتر است.
شافعی گفت: امروز نسبت اشتغال به جمعیت در سن کار در کشور هم در حوزه زنان و هم در حوزه جوانان نسبت به دیگر کشورهای موفق بسیار پایین است.
رئیس اتاق بازرگانی ایران اظهار کرد: این موضوع بیانگر این واقعیت است که ما نتوانسته‌ایم در این دو حوزه در جهت ایجاد اشتغال موفق عمل کنیم.
* نتوانسته‌ایم نسل جدید را با فرهنگ کار آشنا کنیم
وی ادامه داد: گهگاهی در محافل مختلف موضوعاتی بیان می‌شود مبنی بر اینکه نسل جدید در کشور عمدتاً به رفاه و خوشی عادت کرده و از سختی و رنج گریزان است. این تعبیر کاملاً نادرست است. مشکل اصلی این است که ما نتوانسته‌ایم آنها را با فرهنگ کار آشنا کنیم.
شافعی خاطرنشان کرد: ایجاد فرهنگ کار در جامعه خصوصاً در میان جوانان چیزی نیست که بتوان به توصیه و نصیحت و یا اجبار به آن دست یافت. اقتصاد ما اقتصادی است مبتنی بر نفت و رانت‌های حاصل از آن و در عین حال غیرشفاف و طرفدار فعالیت‌های نامولد که در آن مولدان جایگاه شایسته‌ای ندارند.
وی افزود: بنابراین در چنین اقتصادی چنین ساختاری دور از ذهن نیست که فرهنگ کار شکل واقعی خود را پیدا نکند؛ فرهنگ کار در کشور زاییده قواعدی است که با خود اقتصاد وضع کرده‌ایم. نبود این فرهنگ در جامعه خصوصاً در میان نسل جوان علت توسعه‌نیافتگی ما نیست، بلکه معلول آن و برگرفته از شرایط و قواعدی است که از سوی تصمیم گیران اقتصادی کشور بر اقتصاد تحمیل‌شده است.
* نباید به فعالیت‌های غیر مولد پاداش بدهیم
رئیس اتاق بازرگانی ایران اظهار کرد: فرهنگ کار در اقتصادهایی شکل می‌گیرد و پرورش می‌یابد که پاداش‌ها بر اساس کار، نوآوری، شایستگی و اهمیت تقسیم شوند. اما در اقتصادی مانند ما که پاداش‌ها براساس روابط، فعالیت‌های نامولد و دلالی توزیع می‌شود، نمی‌توان انتظار فرهنگ کار را داشت.
وی گفت: اقتصاد ما امروز نیازمند بازنگری در پاداش‌دهی به فعالیت‌های مولد و نامولد است تا هنگامی‌که فعالیت‌های نامولد، پاداش‌دهی به‌مراتب بیشتر از فعالیت‌های نوآورانه و مولد دریافت می‌کنند، نمی‌توان انتظار تغییر این فرهنگ را داشت.
* مشکل اشتغال روستایی با تخصیص پول حل می‌شود؟
شافعی افزود: شاید بتوان گفت علت‌العلل مشکلاتی نظیر حاشیه‌نشینی، خالی شدن روستاها از سکنه و انفجار جمعیتی در شهرهای بزرگ به دلیل مهاجرت‌های گسترده از روستاها به شهرها، عدم شغل مناسب برای روستاییان است که ازجمله مصائبی است که علاوه بر پیامدهای اقتصادی تبعات گسترده اجتماعی برای کشور به همراه دارد لذا مسئله اشتغال در روستاها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
رئیس اتاق بازرگانی ایران ادامه داد: سؤالی که در اینجا از وزیر محترم تعاون، کار و رفاه اجتماعی مطرح است، این است که آیا صرف تخصیص مبلغ یک میلیارد و پانصد میلیون دلار از منابع ارزی به روستاها می‌تواند هدف مهم اشتغال پایدار روستایی را تحقق بخشد؟ زمانی که شرایط و بسترهای لازم برای جذب این مبلغ وجود نداشته باشد، نمی‌توان صرفاً با توزیع پول اشتغال‌زایی کرد.
* سیستم اعانه‌ای می‌تواند به توانمندسازی جامعه منجر شود؟
وی گفت: سیاست‌های اشتباه و مکرر در کنار تحریم‌ها، وضع معیشتی مردم را به‌شدت متأثر کرده است این در حالی است که نظام یارانه‌ای کشور نیز از کارآمدی لازم برخوردار نیست. عدم شناسایی درست گروه‌های هدف نیز به ناکارآمدترشدن این نظام دامن زده است و منابع عظیمی را هدر داده است. در این بین افزایش نرخ بنزین و وعده اعطای مبلغی به‌عنوان کمک معیشتی به مردم در دستور کار دولت قرار گرفت که طی تصمیمات اخیر کمیسیون تلفیق بودجه مبنی بر تجمیع یارانه نقدی و معیشتی و پرداخت یک یارانه واحد در ماه نیز گسترش چتر مشمولان یارانه معیشتی بنزین از ۶۰ میلیون نفر به ۷۸ میلیون نفر را به همراه دارد که با مشکلات جدیدی همراه خواهد شد.
شافعی تصریح کرد: و سؤال اصلی این است که به‌جز بخشی ناتوان جامعه آیا سیستم اعانه‌ای می‌تواند منجر به توانمندسازی جامعه شود؟
* بحران صندوق‌های بازنشستگی
وی افزود: امروز صندوق‌های بازنشستگی در کشورهای توسعه‌یافته به‌عنوان نهادهای بین نسلی شناخته می‌شوند که با تجمیع بخشی از حقوق و دستمزد شاغلان به سرمایه‌گذاری‌های متنوع در اقتصاد اقدام می‌کنند و از محل بازدهی آن در زمان بازنشستگی افراد مشمول این مبالغ مجدداً به آنها منتقل می‌شود.
رئیس اتاق بازرگانی ایران خاطرنشان کرد: متأسفانه امروز وضعیت صندوق‌های بازنشستگی کشور به‌گونه‌ای است که از بحران آن به‌عنوان یکی از چالش‌های اساسی اقتصاد کشور یاد می‌شود. وضعیت نابه‌سامان اقتصادی و نرخ بالای بیکاری، سوءاستفاده‌های صورت گرفته و عدم وجود یک استراتژی مشخص در مدیریت دارایی‌ها و سرمایه‌گذاری، شرایطی را رقم زده که نگرانی همه صاحب‌نظران اقتصادی را به دنبال داشته است.
شافعی گفت: در این زمینه، به‌طور خاص می‌توان به بحران سازمان تأمین اجتماعی به‌عنوان بزرگترین صندوق بیمه‌ای کشور و صندوق بازنشستگی کشوری اشاره کرد که به‌واسطه پیشی گرفتن مصارف بر منابع، انباشت بدهی دولت، نداشتن نگاه بلندمدت و جامع‌نگر، با آینده‌ای ناپایدار روبرو شده‌اند. مشکلات مزبور تداوم حیات و ارائه خدمات را در آینده نزدیک با مخاطره جدی مواجه خواهد کرد.
وی ادامه داد: به جرأت می‌توان گفت اعمال سیاست‌های تورم‌زا و شوک‌های پی‌درپی به اقتصاد یکی از علل بحران در این صندوق‌هاست که ذخایر و دارایی‌های آنها را متأثر کرده و از طرفی تعداد بیکاران و مستمری‌بگیران را افزایش داده است. همین مسئله نظام برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری صندوق‌ها را نیز دچار مشکل کرده و موجب ایجاد بحران عمیقی در این صندوق‌ها شده است.
رئیس اتاق بازرگانی ایران اظهار داشت: کوچک‌انگاری ابعاد بحران صندوق‌ها باعث می‌شود که در آینده‌ای نزدیک، دولت و جامعه هزینه‌های گزافی را متحمل شوند.
شافعی گفت: از نظر مسئولیت سازمانی، بار اصلی مسئولیت بر دوش مسئولان وزارت کار و سازمان تأمین اجتماعی است که به نظر می‌رسد تاکنون نقش‌آفرینی نداشته و بازخوردهای لازم را به تصمیم‌سازان و سیاست‌گذاران نداده‌اند.
منبع:فارس
