اقتصادناب_کشش درامدی حقبیمه در طول سالها کاهش داشته و از کالای لوکس به سمت کالای ضروری حرکت داشته است.
به گزارش اقتصادناب،بر اساس مطالعات پژوهشکده بیمه در این پژوهش به بررسی ارتباط بین هزینههای خانوار و اثر متقابل آنها بر یکدیگر پرداخته شده است. به همین منظور، از سیستم تقاضای تقریبا ایدهال درجه دوم (QUAIDS) استفاده کرده و ارتباط بین تقاضای هر گروه کالا با متغیرهای مرتبط و تقاضای سایر گروهها بررسی شده است.
در این تحقیق، کالاهای مصرفی خانوار به دو گروه تقسیم شدهاند. در گروه اول، اقلام مصرفی خانوار را به گروههای خوراکی، پوشاک، مسکن، انرژی و سوخت، بهداشت و درمان، حقبیمه و سایر هزینه ها تقسیم شدند. در گروه دوم، حقبیمهها را به هفت گروه شامل حقبیمههای عمر، حوادث، منازل شخصی، درمانی اختیاری، وسایل نقلیه شخصی، بار و سایر تقسیم و سیستم تقاضا برای هر گروه را تشکیل شده است.
پس از بررسی نظری مدل QUAIDS و تشریح جزئیات آن، از سیستم تقاضای تقریبا ایدهال درجه دوم (QUAIDS) برای دو گروه اشاره شده (برای سالهای ۱۳۹۳، ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵) استفاده کرده و از ضرایب به دست آمده از مدلها جهت استخراج کششهای درآمدی، قیمتی و متقاطع استفاده شده است.
نتایج حاصل از براورد کششهای درامدی نشان میدهد که کشش درامدی گروههای مثل بهداشت و درمان سایر غیرخوراکیها در طول سالها بیشتر از یک است که حاکی از لوکس بودن این گروه کالاها میباشد. کشش درآمدی گروه مسکن نیز در بیشتر سالها در اطراف یک میباشد که بیانگر این موضوع است که در ایران و با توجه به ساختار اقتصادی و رفتار مردم، مسکن میتواند به عنوان کالایی در مرز کالاهای ضروری و لوکس در نظر گرفته شود.
نتایج حاکی از این موضوع است که کشش درامدی حقبیمه در طول سالها کاهش داشته و از کالای لوکس به سمت کالای ضروری حرکت داشته است. با توجه به تغییرات سبد مصرفی خانوارها، پیشبینی میشود حقبیمه به مرور زمان نقش به سزایی در هزینههای خانوارها به دست میآورد و به مرور زمان به عنوان کالایی ضروری برای خانوارها معرفی خواهد شد.
در گروه حقبیمهها، حقبیمههای عمر، حوادث، منزل شخصی و سایر کالایی لوکس محسوب میشوند، اما روند آنها و آشنایی بیشتر مردم با این حقبیمهها میتواند در بلندمدت آنها را در بین کالاهای ضروری (یا مرز بین لوکس و ضروری) قرار دهد. در گروه حقبیمهها، حقبیمههای درمانی اختیاری و وسایل نقلیه شخصی در سالهای اخیر فراگیر شده و به تدریج در بین کالاهای ضروری در سبد بسیاری از خانوارها (به ویژه خانوارهای شهری) قرار گرفتند. به نظر میرسد در سالهای آتی نیز این دو نوع حقبیمه بیشترین سهم را در بین حقبیمههای اختیاری داشته باشند.
در مورد کششهای قیمتی متقاطع، ارتباط بین گروههای هزینهای به ویژه در مورد حقبیمهها، حاکی از استقلال بین گروههای مختلف حقبیمه میباشد. در بین متغیرهای اجتماعی، بعد خانوار نقش کمتری نسبت به سن و تحصیلات سرپرست خانوار دارد. معمولا بعد خانوار اثر معناداری بر تقاضای گروهها ندارد، اما میتوان به ارتباط مثبت تقاضای حقبیمه با افزایش تحصیلات و ارتباط منفی آن با افزایش سن اشاره کرد. در زیرمجموعهی گروههای حقبیمه نیز، سن و تحصیلات نقش معناداری بیشتری داشتند و حقبیمههایی نظیر عمر و درمانی اختیاری ارتباط بیشتری با این متغیرها داشتند.