چگونه بیمه رازی به زیان انباشته رسید؟
اقتصادناب_ثبت برخی اعداد موجب شده در ترازنامه شرکت بیمه رازی در تاریخ پایان سال ۹۶، بیمه رازی زیان انباشته حدود ۳۹ میلیارد ریالی را تجربه نماید. نکته ابهام آمیز در صورت های مالی این شرکت، مغایرت قابل توجه اطلاعات مربوط به سود انباشته پایان سال ۹۵ این شرکت است. در حالی که شرکت در صورت های مالی سال ۹۵، مبلغ ۶۹ میلیارد ریال سود اعلام کرده بود (و همین مبلغ نیز مبنای پرداخت سود ۵۰ میلیارد ریالی قرار گرفت)، در صورت های مالی تجدید ارائه شده به ناگاه این مبلغ را به ۱۱ میلیارد کاهش داد.
به گزارش اقتصادناب در میان اخبار مربوط مجامع شرکت های بیمه، بیمه رازی یکی از پر حاشیه ترین مجامع را در سال جاری داشت. در حالی که سودآوری شرکت از سال های پیشین روندی نزولی به خود گرفته بود در سال ۹۶ این شرکت برای سهامداران خود زیان ساخت این در حالی است که بیمه رازی در سال ۹۵ به ازای هر سهم خود ۲۵ ریال سود تقسیم کرده بود.
این گزارش به بررسی اجمالی دلایل زیان دهی شرکت بیمه رازی می پردازد.
شرکت بیمه رازی، در سال ۱۳۸۲، به عنوان اولین شرکت بیمه گر خصوصی در ایران با سرمایه تاسیس۱۴۰ میلیارد ریال، مجوز فعالیت بیمه گری در کلیه رشته های بیمه ای اعم از انواع بیمه های اموال، اشخاص، زندگی و مسئولیت را بدست آورده و شروع به فعالیت نمود. در حال حاضر شرکت بیمه رازی با برخورداری از ۳ هزار میلیارد ریال (۲ هزار میلیارد ریال ثبت شده و ۱۰۰۰ میلیارد ریال ثبت نشده) و نزدیک به ۴۰ شعبه در تهران و شهرستان ها و با بیش از ۱۰۰۰ نمایندگی، فعالیت می کند.
سرآغاز حواشی شرکت بیمه رازی از اواخر سال ۹۵ آغاز شد زمانی که در بهمن ماه این سال به یکباره هیات مدیره تصمیم به تغییر مدیرعامل شرکت گرفت و با توجه به ناگهانی بودن تصمیم، به طور موقت تا انتخاب مدیر عامل و تایید بیمه مرکزی سرپرستی برای این شرکت بیمه تعیین شد.
در همین زمان اخباری نیز مبنی بر کشف یک فساد بزرگ مالی در بیمه رازی منتشر شد، بر اساس این اخبار، برخی مدیران رده میانی این شرکت طی چند سال، با اسناد جعلی و غیرواقعی اسنادی را به عنوان خسارت بیمهگذاران و مشتریان ثبت میکردند، اما با توجه به اینکه این اسناد در فرایند چندین ساله ارائه و ثبت میشد، در ظاهر حجم خسارات رقم غیرواقعی را نشان نمیداد. منابع منتشر کننده این خبر، مبلغ برداشت شده با این روش را حدود ۱۰۰ میلیارد تومان اعلام کرده بودند اما روابط عمومی بیمه رازی ضمن تایید کلیت موضوع، مبلغ آن را کمتر از این رقم عنوان کرد. گفته میشود یکی از متهمان اصلی این پرونده به محض کشف این فساد، از کشور گریخته اما در فرایند پیگیری این پرونده برخی مسئولان دیگر که حوزه کاری آنها با این پرونده و فساد مرتبط بوده، دستگیر و بازجویی شدهاند.
جالب است که نه شرکت بیمه رازی و نه سهامداران حاضر نشدند جهت شفاف سازی در خصوصی این اختلاس با رسانه ها و بیمه گزارانشان به صورت شفاف سخن بگویند.
نکته جالب تر اینکه با توجه به تضییع حقوق دولت مبنی بر عدم پرداخت حق بیمه اتکائی اجباری در رقم اختلاس شده حتی مفام نظارتی نیز اطلاع رسانی شفافی نکرد.
به هر روی مدیریت زمام امور از طریق سرپرستی تا تیر ماه سال ۹۶ ادامه یافت و پس از آن هیات مدیره شرکت، محمود امراللهی مدیرعامل سابق بیمه ایران را به عنوان مدیرعامل شرکت بیمه رازی برگزید.
حتی برخی اخبار نیز امرالهی را در زمره مدیران سفارشی بیمه مرکزی قرار می داد که با سفارش شخص رئیس کل وقت قدم در راه مدیریت بیمه رازی نهاده است.
پس از این تغییر، مدیرعامل جدید دست به تغییرات گسترده در مدیریت شرکت بیمه رازی زد. اما مدیریت امرالهی نیز در این شرکت چندان طولانی نبود و در خرداد ماه سال جاری خبر استعفای وی منتشر شد.
ناگفته نماند که خبر استعفاء امرالهی همزمان بود با حواشی اختلافات سهامدار عمده با وی بر سر پیاده سازی سامانه نرم افزار خسارت درمان (سنا) که سبب ایجاد مغایرتهائی شده بود .
گفتنی است ، امرالهی از طریق شرکت ترنج که گفته می شود یک شرکت آی تی تحت مدیریت وی است اقدام به پیاده سازی سامانه سنا و توتیا کرد که در نهایت با حواشی بسیار همراه شد و منجز به خروج وی از بیمه رازی گردید.
به هر ترتیب پس از کش و قوسهای فراوان در حال حاضر بهمن یزدخواستی، رییس هیات مدیره، سرپرستی شرکت را بر عهده دارد.
اما فارغ از مسائل حاشیه ای و مدیریتی، بررسی صورت های مالی شرکت نشان می دهد بیمه رازی در سال ۹۶، تنها ۲۱۸ میلیون ریال سود داشته است که نسبت به سود ۱۸۶ میلیارد ریالی سال ۹۵، کاهش را نشان می دهد.
ثبت این اعداد موجب شده در ترازنامه شرکت در تاریخ پایان سال ۹۶، بیمه رازی زیان انباشته حدود ۳۹ میلیارد ریالی را تجربه نماید. نکته ابهام آمیز در صورت های مالی این شرکت، مغایرت قابل توجه اطلاعات مربوط به سود انباشته پایان سال ۹۵ این شرکت است. در حالی که شرکت در صورت های مالی سال ۹۵، مبلغ ۶۹ میلیارد ریال سود اعلام کرده بود (و همین مبلغ نیز مبنای پرداخت سود ۵۰ میلیارد ریالی قرار گرفت)، در صورت های مالی تجدید ارائه شده به ناگاه این مبلغ را به ۱۱ میلیارد کاهش داد.
بررسی سود و زیان شرکت در سال ۹۶ نیز حکایت تحمل زیان در هر دو بخش عملیاتی و غیر عملیاتی دارد. نگاهی به بخش عملیاتی نشان می دهد مبلغ حق بیمه صادره در سال ۹۶، نسبت به سال ۹۵، با رشد ۵ درصدی همراه شده است. این در حالی است که میزان رشد حق بیمه در سال های پیشین بسیار بیشتر بوده است. افزایش ۳۹ درصدی این حساب در سال ۹۵، و رشد ۲۹ درصدی آن در سال ۹۴ گواهی بر این مدعاست. علاوه بر این، سهم شرکت از حق بیمه صادر شده کل صنعت بیمه از ۲.۸ درصد در سال ۹۵، به ۲.۵ درصد در سال ۹۶، کاهش یافته است.
نکته جالب توجه دیگر به ترکیب ناهمگون سبد بیمه ای شرکت باز می گردد جایی که بیمه شخص ثالث و مازاد با ۴۲ درصد بیشترین سهم را در سبد بیمه ای شرکت تشکیل می دهد. این در حالی است که در کل صنعت بیمه سهم این رشته ۳۷ درصد است. همچنین بر طبق بررسی های به عمل آمده سهم بیمه زندگی از کل پرتفوی شرکت تنها حدود ۹ درصد است. در حالی که این رقم در کل صنعت بیمه به ۱۴ درصد بالغ می شود.
هزینه های خسارت شرکت نیز در سال ۹۶، مبلغ ۶۵۲۲ میلیارد ریال بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن ۲۶ درصد رشد داشته است. بررسی ها نشان می دهد زیان ده شدن عملیات بیمه ای در رشته بیمه ثالث، مهم ترین دلیل افزایش هزینه ها و زیان ده شدن شرکت است. این در حالی است که رشته مورد اشاره در سال گذشته سود قابل توجهی را نصیب شرکت کرده بود.
در بخش فعالیت های غیر عملیاتی نیز مهم ترین دلیل زیان آوری شرکت به مشکلات کمبود نقدینگی مربوط می شود. در مجمع سال گذشته سهامداران بیمه رازی مبلغ ۵۰ میلیارد ریال و در مجمع دو سال قبل مبلغ ۲۰۰ میلیارد ریال سود تقسیم کردند. این موضوع در کنار رشد ۳۳ درصدی مطالبات از بیمه گذاران و نمایندگان موجب شد منابع نقدینگی بیمه رازی که به عبارتی عصای دست مدیران برای اداره عملیات شرکت محسوب می شد، تا حد بسیار زیادی ضعیف شود. این موضوع تا به آن جا پیش رفت که مدیران در سال ۹۶ مجبور به اخذ وامی به مبلغ ۲۰۰ میلیارد ریال شدند. افزایش بیش از ۴۰۰ درصدی هزینه های مالی شرکت در سه ماهه نخست سال جاری، اولین تبعات گرفتن این وام در سال ۹۶ است که بی شک در ۹ ماهه باقی مانده اثرات آن بیشتر و ملموس تر خواهد بود. نکته دیگر آن که اخذ این وام نیز مشکلات نقدینگی شرکت را به طور کامل حل نکرده و کاهش ۴۰ درصدی وجه نقد در اختیار شرکت در پایان خرداد ماه سال جاری نسبت به سال گذشته، به احتمال زیاد، مدیران را به اخذ تسهیلات جدید وادار خواهد کرد.
مطالب مورد اشاره در سطور پیشین حکایت از روزگار نه چندان خوش بیمه رازی دارد. شرکتی که به عنوان نخستین بیمه خصوصی به نوعی چشم و چراغ صنعت بیمه به شمار می رفت اکنون در تلاش است خود را سودآور نگه داشته و از افزایش زیان انباشته جلوگیری نماید. برای شرکت هایی همچون بیمه رازی که ناخواسته دچار حاشیه می شوند مهم ترین موضوع اطلاع رسانی دقیق و شفاف است و تغییرات مداوم مدیران تنها حساسیت رسانه ها بیش از پیش بر می انگیزد.
در این خصوص شاید اشاره بدین موضوع نیز بد نباشد که سال گذشته بورس از بیمه رازی خواست تا اقدام به برگزاری نشست مطبوعاتی کند اما بیمه رازی که در ان زمان هنوز امرالهی کسوت مدیر عاملی را داشت اقدام به برگزاری این نشست نکرد.
در کنار سوء مدیریت مدیران، تصمیمات غیرکارشناسی سهامداران عمده مبنی بر تقسیم درصد بالایی از سود و تهی کردن شرکت از منابع مالی، مهم ترین پاشنه آشیل بیمه رازی است. موضوعاتی که اگر چاره جویی فوری در خصوص آنها صورت نگیرد می تواند شرکت را در باتلاقی از هزینه مالی و زیان انباشته گرفتار کند. بدون تردید اولین گام در جهت بهبود عملکرد، انتصاب سریع یک مدیر مجرب و کارآمد و غیر سفارشی ، با دستور کار ترمیم پرتفوی بیمه ای و کاهش مطالبات در جهت بهبود نقدینگی شرکت است. تا بدین سان بیمه رازی در پایان سال زیان انباشته خود را جبران نموده و سهامداران را بار دیگر راضی کند.