پور ابراهیمی :بدون شفافیت بیمه ایران ، صنعت بیمه شفاف نمی شود / اظهارات دو نماینده مجلس و سه کارشناس در خصوص وضعیت بیمه ایران
پور ابراهیمی : بدون برگزاری مجمع بیمه ایران که بالاترین سهم را در صنعت بیمه دارد برگزاری مجمع بیمه مرکزی نمی تواند از شفافیت لازم برخوردار باشد و شفافیت صنعت بیمه در گرو شفافیت بیمه ایران است./ موسوی لارگانی : شب گذشته نسبت به زیان انباشته شرکتهای بزرگ بیمه ای ابراز نگرانی شد که هر چه زودتر صنعت بیمه باید راهکاری برای ان بیندیشد و در مجامع این شرکتها مطرح شود.
به گزارش اقتصادناب،مجمع بیمه ایران به زودی برگزار می شود و نهاد نظارت بیمه ای ، دستگاههای نظارتی بالادستی مانند وزارت اقتصاد و همچنان سازمان حسابرسی یکبار برای همیشه باید تکلیف زیان انباشته حدود ۶۰۰۰ میلیاردی ، توانگری پایین و کسری ذخائر این شرکت بیمه دولتی را مشخص کنند چرا که بدون شفافیت بیمه ایران ، صنعت بیمه هم شفاف نخواهد بود در این راستا اگر وزارت اقتصاد با توجه به فرامین دولت مدعی پیاده سازی شفافیت اقتصادی در بازارهای مالی است باید از بیمه ایران آغاز کند .
دیشب نیز در جلسه مشترک صنعت بیمه با رئیس و اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس ، پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس ، ضمن انتقاد بر کسری ذخائر صنعت بیمه نسبت به وضعیت بیمه ایران در خصوص زیان انباشته و کسری ذخائرش ابراز نگرانی کرد.
همچنین وی از برگزاری مجمع بیمه مرکزی پیش از برگزاری مجمع بیمه ایران انتقاد کرد و ابراز داشت که بدون برگزاری مجمع بیمه ایران که بالاترین سهم را در صنعت بیمه دارد برگزاری مجمع بیمه مرکزی نمی تواند از شفافیت لازم برخوردار باشد و شفافیت صنعت بیمه در گرو شفافیت بیمه ایران است.
موسوی لارگانی در گفتگوی امروز خود با ریسک نیوز ضمن تصریح بر مطالب عنوان شده در جلسه دیروز ، بر عدم برگزاری مجمع بیمه ایران نیز انتقاد کرد و عنوان نمود که این مساله در شب گذشته از سوی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس عنوان گردید.
لارگانی همچنین ضمن انتقاد به عدم استفاده از نیروهای متخصص موجود در صنعت بیمه به صورت ضمنی از حضور غیر متخصص ها در بیمه ایران انتقاد کرد.
به گفته لارگانی در حال حاضر از نیروهای متخصص بیمه ای در صنعت بیمه در ارکان هیات مدیره بسیار کم استفاده می شود که باید از سوی صنعت در بکارگیزی نیروی انسانی بازنگری صورت گیرد.
وی همچنین عنوان کرد که شب گذشته نسبت به زیان انباشته شرکتهای بزرگ بیمه ای ابراز نگرانی شد که هر چه زودتر صنعت بیمه باید راهکاری برای ان بیندیشد و در مجامع این شرکتها مطرح شود.
نگرانی نهادهای نظارتی بالادستی در خصوص وضعیت فعلی بیمه ایران نشان می دهد که این شرکت بیمه دولتی که طی سالهای طولانی نقش بی بدیلی در صنعت بیمه ایران ایفاء کرده نیازمند یک جراحی ریشه ای است .
بیمه ایران با توجه به دریافت طلب خود از آموزش و پرورش و همچنین دریافت طلب بنیاد شهید در قالب اوراق دولتی اما همچنان زیان انباشته اش رو به افزایش است که باید مشخص شود چرا اینگونه است؟
اما گفتگو با کارشناسان بیمه ای زوایای دیگری از وضعیت بیمه ایران و علل شکل گیری بحران این شرکت دولتی را روشن می کند که از پی می اید:
قانون و آیین نامه ها ی بیمه ای برای همه یکسان است
هادی دستباز ، کارشناس خبره صنعت بیمه و سرپرست ( اسبق ) معاونت نظارت و آموزش بیمه مرکزی در این خصوص می گوید: آنچه مدیران بیمه ایران در رابطه با غیر قابل مقایسه کردن بیمه ایران در مورد توانگری با سایر شرکت ها می گویند بنا بر دلایل مشخصی قابل قبول نیست.
وی با تاکید بر اینکه آیین نامه توانگری مالی برای همه شرکتها یکسان تدوین شده و حتی برای بیمه ایران از حساسیت بیشتری برخوردار است ، تصریح کرد :توانگری بیمه ایران به دلیل آنچه در در بند ۱ و ۲ بیان شد از حساسیت بیشتری بر خوردار است و مقام ناظر باید سخت گیری بیشتری اعمال نماید ،فرمول مورد استفاده سنجش توانگری مقام ناظر باید در مورد همه شرکت ها بدون تبعیض استفاده شود و در مورد بیمه ایران با دقت بیشتر.
این کارشناس صنعت بیمه در ادامه به علل زیان انباشته بیمه ایران اشاره کرد و گفت: یکی از علل زیان انباشته این است که مدیران عامل بیمه ایران با حساب سازی و پنهان کاری برای خوشامد صاحبان سهام علیرغم زیان انباشته در سنوات گذشته سود نشان داده اند که مالیات آن را به دولت پرداخته اند در حالی که زیان داشته اند دو ضربه کاری به شرکت وارد کرده اند.این زیان انباشته بیش از ۶۰۰۰ میلیارد تومانی حاصل عملکرد مدیرانی است که برای حفظ مقام و میز و خوش آیند صاحب سهم( دولت) این خیانت بزرگ را در حق این شرکت روا داشته اند.باید این مدیران برای ارایه حساب های مخدوش تحت پیگرد قانونی قرار گیرند که البته مقام ناظر هم در این مورد وظایف نظارت مالی خود را انجام نداده است.
وی تاکید بر پرتفوی های تحمیلی را عذر بد تر از گناه دانست و گفت : در خصوص اینکه مدیران بیمه ایران می گویند به ما صدور بیمه نامه هایی مانند بنیاد شهید و آموزش و پرورش و … تحمیل شده باید گفت این مدیران یا کارشناس زبده هستید که باید الفبای بیمه را بدانند و یا عاشق جاه ومقام و حقوق و….. هستید.بنیاد شهید خودش شرکت بیمه دارد ( بیمه دی )، آموزش و پرورش بیمه معلم را دارد، اگر شما نرخ شکنی نکنید و نرخ متناسب با ریسکی راکه بر میدارید مطالبه نمایید بطور قطع سراغ شرکت های خودشان خواهند رفت.
این کارشناس صنعت بیمه خطاب به مدیران پیشین و فعلی بیمه ایران تصریح کرد: شما با پذیرش دستوری ریسک و عدم دریافت حق بیمه خلاف قانون بیمه و قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران عمل کرده اید و اگر خسارتی پرداخت کرده اید خلاف قانون و قابل پیگیری است. شما تمام موازین قانونی بیمه را زیر سوال برده اید
یکبار برای همیشه تکلیف زیان انباشته و توانگری پایین بیمه ایران در مجمع مشخص شود
در ادامه فریدون صفرخانلو ، کارشناس ارشد مالی در حوزه بیمه باتاکید بر اینکه ایین نامه توانگری مالی بدون اغماض برای همه شرکتهای بیمه یکسان تدوین شده ، تصریح کرد:آیین نامه توانگری مالی مصوب شورای عالی بیمه برای کلیه شرکتهای بیمه ابلاغ شده و هیچ تفاوتی بین شرکتهای بیمه اعم از دولتی و خصوصی متصور نیست و بدون هیچ اغماضی برای همه شرکتهای بیمه به یک شکل اجرا می شود.
وی افزود: اگر ضرایب و ریز فاکتورهایی که در ایین نامه توانگری مالی لحاظ شده دچار مشکل است و نیاز به بازنگری دارد هر کدام از شرکتهای بیمه می توانند به بیمه مرکزی ابلاغ کنند و انتقادات موجود را ابراز دارند .
وی تصریح کرد : اگر سطح توانگری مالی بیمه ایران چهار است که طبق مفاد آین نامه مورد وثوق همه است از رئیس کل بیمه مرکزی گرفته تا وزیر محترم دارائی و سرپرست فعلی و …
صفرخانلو در ادامه متذکر شد: چندین سال که توانگری مالی بیمه ایران در سطح چهار قرار دارد و تا کنون برای ان راهکار منسجمی اندیشیده نشده در این راستا حتما باید این موضوع در مجمع امسال بیمه ایران مطرح شود.
این کارشناس ارشد مالی تصریح کرد: در آیین نامه برای شرکتهائی که در سطح چهار توانگری مالی قرار می گیرند یکسری برنامه های ترمیم مالی قرار داده می شود که افزایش سرمایه فقط یکی از انهاست و لزوما بیمه ایران نیز نیاز است تا مانند سایر شرکتها این برنامه ترمیم مالی را اجرا کند.
وی البته انتقادی نیز به تاخیر در بازنگری ضرایب آیین نامه توانگری مالی وارد آورد و گفت:طبق آیین نامه قرار بود هر دوسال یکبار ضرایب بازنگری شود که تاکنون متاسفانه انجام نشده است.
صفرخانلو در خصوص عدم همکاری دولت در افزایش سرمایه بیمه ایران گفت: اولا افزایش سرمایه تنها یکی از فاکتورهای افزایش توانگری مالی است ، انتخاب ریسک ، ذخائر فنی ، نحوه سرمایه گذاری ها و نحوه مدیریت و ترکیب پرتفوی از عوامل اثرگذار دیگر در توانگری مالی است .
به گفته وی الحمدلله بیمه ایران با قدمت چندین ساله ای که دارد بیش از دو هزار میلیارد تومان سرمایه دارد اما به واسطه ترکیب پرتفوی غلطی که بخصوص طی ده سال اخیر داشته و از همه مهمتر به دلیل چالش عدم وصول مطالبات با شرایط کاهش سطح توانگری روبرو شده است.
این کارشناس مالی در ادامه ضمن انتقاد به اینکه چرا مطالبات به عنوان دارائی در صورتهای مالی قید می شود، گفت: در حال حاضر مطالبات بیمه ایران به عنوان دارائی در سمت راست ترازنامه قید می شود که این ضعف شرکت بیمه را نشان می دهد در حالیکه قراردادهای بزرگی را انجام داده و زیر بار ریسک رفته است همین چالش مطالبات تاکید می کند که توانگری مالی بیمه ایران نه به دلیل عدم امکان افزایش سرمایه که به دلیل پذیرش ریسک های غیر قابل منطقی صورت گرفته است.
صفرخانلو معتقد است، اگر بهانه پرتفوهای تلکیفی برای پایین بودن توانگری مالی بیمه ایران و زیان انباشته اش از سوی مدیران این شرکت مطرح می شود پس باید کلا این شرکت بیمه ای را از سایر شرکتها جدا کنند و برای ان قوانین جدید بنویسند!
وی با بیان اینکه ضعف استقلال مدیران را نباید به گردن پرتفوی های به ظاهر تحمیلی انداخت ، گفت : بیمه ایران در مدیریت پرتفوی خود باید بازنگری کند چرا که دولت هم به عنوان سهامدار این شرکت هر ساله ازین شرکت سود می خواهد و هر ساله باید قاعدتا سودی ازین شرکت در بودجه منظور شود .
بیمه ایران نه تنها با این روش مدیریت به خودش ضربه زده بلکه چندین سال است که کل صنعت بیمه در صورتهای مالی تلفیقی دارای زیان انباشته شده و در عملکرد بیمه مرکزی و کل صنعت بیمه نیز تاثیر منفی داشته است.
ضفرخانلو همچنین تاکید کرد: این زیان انباشته سالها طول می کشد تا مستهلک شود در این راستا حتما میزان زیان انباشته و راهکار استهلاک ان باید در مجمع عمومی امسال تکلیف ان مشخص شود.
وی در خصوص کسری ذخائر این شرکت بیمه ای اذعان داشت : کسری ذخائر بیشتر به دلیل اتکاء شرکتهای بر رشته ثالث ایجاد می شود هر چند که بیمه ایران به دلیل اتکائی هایی که قبول می کند نیز تحت تاثیر قرار می گیرد.
وی با تاکید بر اینکه چالش کسری ذخائر تنها مختص بیمه ایران نیست ، گفت: اگر بخواهیم واقع بینانه نگاه کنیم اکثر شرکتهای بیمه به غیر چند شرکت محدود IBNRها را کم گرفته اند و این امر شامل شرکت بیمه ایران می شود بنابراین طبق اظهار نظر حسابرس در سال ۹۵ کسری ذخائر بیمه ایران عدد کوچکی نیست و بلاخره باید تکلیف ان روشن شود .
وی در خصوص اینکه بیمه ایران نه تنها کسری ذخائر ندارد بلکه ذخائر مازاد هم دارد ، گفت: اولا طبق بررسی صورتهای مالی این شرکت در سالهای گذشته این امر غیر محتمل است و همانطور که عنوان کردم فقط خاص شرکت بیمه ایران هم نیست دوما اینکه طبق اصول مالی همان قدر که کسری ذحائر ایراد دارد داشتن مازاد ذحائر نیز خالی از اشکال نیست و ضورتخای مالی را مخدوش می کند.
به گفته وی ذخائر باید مطابق آیین نامه ۵۸ اخذ شود اگر ذخائر مازاد داشته باشیم یعنی سود را کم نشان دادیم و هزینه بیشتری کردیم که این خلاف ضوابط افشاءگری مالی است و اگر هم کم گرفتیم که این هم بر همه واضح است که اشتباه است
صفرخانلو اذعان داشت : بیمه مرکزی نیز به عنوان بیمه گر اتکائی در این کسری ذخائر دارای سهم است. و کسری ذخائر بیمه ایران اثرات منفی در صورتهای مالی صنعت بیمه و بیمه مرکزی خواهد داشت.
وی معتقد است ،بیمه ایران قدیمی ترین شرکت بیمه است و بیشترین سهم بازار را دارد ، اگر بخواهد ذخائرش را بر مبنای مفاد آیین نامه بگیرد مسلما با کسری ذخیره روبرو می شود که با اعمال این کسری ذخیره به مراتب زیان انباشته اش بیشتر می شود.
این کارشناس مالی تاکد بحث کسری ذخیره فقط مختص بیمه یاران نیست و این چالشی است که گریبان گیر اغلب شرکتهای بیمه شده است.
صفرخانلو در ادامه تصریح کرد : متاسفانه در شرکتهای بیمه ذخائر بر مبنای حق بیمه ای که وصول نشده ، گرفته می شود که این امر در بیمه ایران هم دیده می شود و این سوال مطرح می شود که برای پرتفوی که هنوز وصول نشده چگونه ذخیره گرفته می شود.
به نظر می رسد ، تمام این چالش ها باید در مجمع این شرکت مشخص و شفاف شود چرا که عدم شفافیت در بیمه ایران به عنوان قدیمی ترین شرکت بیمه که دارای بالاترین سهم بازار هم می باشد به منزله غیر شفاف بودن کل صنعت بیمه است.
وی در ادامه تجدید ارائه صورتهای مالی در صنعت بیمه را از چالش های دیگر صنعت بیمه دانست که بیمه ایران نیز ازین امر مستثنی نیست و سبب تقسیم سود موهوم در شرکت بیمه می شود.
بیمه ایران را با سایر شرکتهای بیمه در یک کفه ترازو نگذارید
صادق الحسینی، کارشناس اقتصادی و مدیر عامل شرکت کسب و کار سبا در خصوص انتقادات وارده به وضعیت بیمه ایران معتقد است ، عمده علت توانگری پایین بیمه ایران به دلیل عدم امکان افزایش سرمایه است زیرا افزایش سرمایه بیمه ایران نیازمند مصوبه مجلس است که در شرایط فعلی این امکان فراهم نیست.
به گفته وی افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی یا سود انباشته مصوبه مجلس نمی خواهد اما بیمه ایران دیگر از تجدید ارزیابی دارایی نمی تواند افزایش سرمایه دهد، سود انباشته هم که نداردپس اینکه از چه محلی این سرمایه جدید به بیمه ایران تزریق شود نیاز به تامین منابع مالی و مستلزم مصوبه مجلس است.
الحسینی معتقد است همه شرکتهای بیمه با افزایش سرمایه توانسته اند توانگری مالی خود را افزایش دهند این در حالی است که بیمه ایران امکان افزایش سرمایه ندارد. او معتقد است اگر روند افزایش سرمایه سایر شرکت ها از سال ۹۳ به بعد را بگیریم و در توانگری لحاظ نکنیم آنوقت توانگری شرکت های بیمه بزرگ هیچ تفاوتی با بیمه ایران نخواهد داشت!
این کارشناس اقتصادی ضمن اشاره به اینکه نباید بیمه ایران را با شرکتهای دیگر در حوزه توانگری مالی و سایر حوزه ها همسان دانست ، گفت: توانگری بیمه ایران با هیچ کدام از شرکتهای بیمه قابل مقایسه نیست و برای ارائه یک گزارش منصفانه باید ابعاد مختلف وضعیت بیمه ایران در تحلیل ها بررسی شود. بیمه ایران مطابق اساسنامه اش متولی تمام شرکت های بیمه است و هر شرکتی ورشکست شود متولی تعهداتش بیمه ایران است! از سوی دیگر تنها شرکت ۱۰۰ درصد دولتی است بنابراین با دیگر شرکت های دولتی متفاوت است. در کشورهای پیشرفته هم تصمیم گیری و ارزیابی شرکت دولتی بیمه با شرکت های خصوصی متفاوت است. مگر می شود شما به شرکتی بگویی موظفی در هر شرایطی بیمه شخص ثالث اجباری را قبول کنی، حتی اگر سود آور نباشد، حتی اگر حق بیمه را نهادی دیگر تعیین کند و بعد هم بگویی چرا ریسک ثالث را برداشتی؟ بعد بگویی چرا توانگریت به دلیل برداشتن ریسک ثالث کاهش پیدا کرده است؟
به گفته وی در ثالث که بیمه ایران جای مانور ندارد اما در هر حوزه ای که جای مانور بوده خصوصا در این ۲ سال نسبت به اصلاح پرتفو اقدام شده است و هنوز هم کارها در حال انجام است. مثلا پرتفوی درمان بیمه ایران بنوعی در سال ۹۶ جرح و تعدیل شده که در تاریخ این شرکت بی سابقه است. بیمه ایران ریسک هایی که بزعم کارشناسانش ریسک های بد بودند را در این سال برای اولین بار نگرفت و این باعث شد تا بیش از نصف پرتفوی درمان بیمه ایران در سال ۹۶ تغییر کند!
به گفته الحسینی اگر بیمه ایران ضعیف تر شده چون دولتی است و ۶ سال قرارداد بنیاد شهید و ۵ سال اموزش و پرورش بر آن تحمیل شد بدون یک ریال حق بیمه. از محل هزینه فرصت (Opportunity cost) قرارداد بنیاد شهید و آموزش و پرورش بیمه ایران ۳۵۰۰ میلیارد تومان زیان کرده است!
مشاور مدیرعامل بیمه ایران معتقد است ، درست است این قراردادها بسته می شد ولی در دوره های گذشته این اتفاق افتاده است و هیات مدیره فعلی میراث دار این میراث نامیمون است. در دوره مدیریت فعلی قرارداد آموزش و پرورش، بنیاد شهید، ایران ایر، قوه قضائیه و… با اینکه باعث کاهش پرتفوی بیمه ایران می شد ولی با هدایت مدیرعامل با کمترین حاشیه ها بسته نشد و منعقد نگشت. این در سیستم بروکراتیک دولتی بسیار کار سخت و دارای ظرایف بسیار است و هیچ گاه در بیمه ایران صورت نگرفته بود ولی خوشبختانه هم اکنون عملی شده است.
مشاور مدیر عامل بیمه ایران علت اصلی زیان انباشته بیمه ایران را علاوه بر این قراردادهای تحمیلی، تغییر شیوه ارزیابی خسارت معوق دانست و گفت: مطابق محاسبات اگر بیمه ایران به شیوه قبل از سال ۹۲ خسارات را ارزیابی می کرد باید هم اکنون ۴۱۰۰ میلیارد تومان کمتر خسارت می گرفت.
مدیر عامل شرکت سرمایه گذاری بیمه ایران در پاسخ بدین سوال که حسابرس در سال ۹۵ طی اظهار نظری عنوان داشته ذخیره خسارت معوق بیمه ایران با کسری معادل ۱۷ هزار میلیارد ریال مواجه است ، تاکید کرد آن فقط بخشی از ذخایری است که بیمه ایران باید بگیرد. در کل با محاسبات مشخص می توان نشان داد که بیمه ایران هرچند در رشته ثالث کسری ذخایر دارد اما با مازاد ذخایری که در سایر رشته ها دارد در کل اگر محاسبه کنید دارای مازاد ذخایر است و هیچ شرکتی از این لحاظ قابل مقایسه با بیمه ایران نیست.
این کارشناس اقتصادی از محاسباتی یاد کرده که نشان می دهد بیمه ایران دارای مازاد ذخائر است در این راستا این رسانه استقبال می کند که این محاسبات جهت بررسی و واکاوی توسط کارشناسان به بحث گذاشته شود.
البته لازم بذکر است که در حال حاضر کسری ذخائر فقط در رشته ثالث نیست و شرکتهای بیمه در رشته درمان نیز دچار این چالش هستند.