به گزارش ,اقتصادناب به نقل از بیمه داری نوین در این گزارش به بررسی عملکرد شرکت‌های بیمه خصوصی در سال ۹۸، تغییرات آنها نسبت به سال ۹۷ و مقایسه عملکرد آنها با یکدیگر می‌پردازیم.

براساس آمارهای منشتر شده در سامانه کدال بورس، شرکت بیمه دی با مانده دارایی حدود ۸۹ هزار میلیارد ریال بیشترین مانده دارایی را در بین شرکت‌های خصوصی بیمه‌ای به خود اختصاص داده و در این زمینه همچون سال‌های قبل گوی سبقت را از شرکت‌ها خصولتی بیمه‌ای ربوده است. در این رده‌بندی شرکت بیمه پاسارگاد نیز در رتبه دوم قرار دارد. با این روند، عقب افتادن شرکت‌های بیمه بزرگی همچون آسیا، دانا و البرز از شرکت‌های بیمه خصوصی در سال‌های آینده دور از انتظار نیست.

(به دلیل عدم انتشار صورت‌های مالی سالانه تا تاریخ نگارش این نوشتار، اطلاعات مربوط به مانده دارایی‌های شرکت بیمه ملت مربوط به پایان آذرماه ۹۸ است).

در این گزارش عملکرد شرکت‌های بزرگ بیمه‌ای (به صورت قراردادی شرکت‌هایی که مانده دارایی آنها در پایان سال ۹۸ از ۲۰ هزار میلیارد ریال بیشتر است) می‌پردازیم.

بیمه دی: این شرکت همچون سال گذشته عنوان بزرگترین شرکت بیمه خصوصی (به لحاظ میزان دارایی) را به خود اختصاص داده است. در بیمه دی بیش از ۸۰ درصد از حق بیمه دریافتی خود را به صورت اتکایی واگذار کرده است. این موضوع باعث شده تا حدود ۳۳ درصد از دارایی‌هایی شرکت به سهم بیمه‌گران اتکایی از ذخایر فنی اختصاص یابد. همچنین بیمه دی پس از بیمه‌های آسیا و دانا رتبه سوم را از حیث دریافت حق بیمه به خود اختصاص داده این در حالی است که رتبه شرکت در سال قبل از این لحاظ دوم بوده است. هر چند حق بیمه دریافتی شرکت در سال ۹۸ نسبت به سال ۹۷ با ثبت نرخ رشد ۱۴ درصدی یکی از پایین‌ترین نرخ رشدها در بین شرکت‌های بیمه را به ثبت رسانده، اما شرکت موفق شده با کاهش ۸ درصدی خسارت پرداختی ضعف عملکرد خود در این حوزه را جبران کند به گونه‌ای که سود بیمه دی از محل فعالیت‌های بیمه‌ای و همچنین سود خالص شرکت نسبت به سال ۹۷ حدود ۴ برابر شده است.

بیمه پاسارگاد: این شرکت با یک پله صعود نسبت به سال قبل به لحاظ مانده دارایی رتبه دوم بزرگترین شرکت بیمه خصوصی را به خود اختصاص داده است. اما نکته قابل توجه‌تر در این زمینه آن که برخلاف سایر شرکت‌های گروه، حدود ۵۸ درصد از دارایی‌ها به سرمایه‌گذاری‌ها (۵۳ درصد کوتاه‌مدت و ۵ درصد بلندمدت) اختصاص یافته است. با این حال بررسی‌ها نشان می‌دهد حاصل عملکرد بیمه‌ای شرکت در حوزه بیمه در سال ۹۸ همچون سال قبل از آن زیان بود اما با توجه به بازدهی قابل توجه سرمایه‌گذاری‌ها این زیان به طور کامل جبران شده است. با این تفاسیر بیمه پاسارگاد در سال ۹۸ موفق شده است سود خالص خود را ۹۸ درصد افزایش دهد که یکی از بهترین عملکرد‌ها در بین شرکت‌های بیمه است. این شرکت در حال حاضر بیشترین سود انباشته را در میان تمامی شرکت‌های بیمه خصوصی دارد.

بیمه آسیا: این شرکت با یک رتبه تنزل نسبت به سال قبل به لحاظ میزان دارایی رتبه سوم را در بین شرکت‌های بیمه به خود اختصاص داده است. پراکندگی و عدم اختصاص بخش عمده‌ای از سبد دارایی به یک قلم خاص، مهمترین ویژگی دارایی‌های شرکت بیمه آسیا است. در حوزه بیمه‌گری شرکت همچون سال‌های قبل رتبه نخست را به لحاظ حق بیمه دریافتی در میان شرکت‌های بیمه خصوصی از آن خود کرده و با کسب سهم حدود ۱۰ درصدی از کل حق بیمه کشور، بزرگترین شرکت بیمه خصوصی و خصولتی از این حیث به شمار می‌رود. نرخ رشد حق بیمه آسیا نسبت به سال ۹۷ حدود ۳۶ درصد و خسارت پرداختی حدود ۱۲ درصد بوده است. در نتیجه بیمه آسیا موفق شده سود از محل عملیات بیمه‌گری را ۷۸ درصد افزایش دهد. این موضوع در کنار رشد حدود ۵۰ درصدی درآمدهای شرکت باعث شده تا شرکت به رشد سود خالص ۱۵۰ درصدی نسبت به سال قبل دست یابد.

بیمه البرز: بیمه البرز نیز از جمله شرکت‌های است که با وجود رشد حق بیمه و کاهش خسارت پرداختی به دلیل افزایش دیگر هزینه‌های بیمه‌ای نتوانسته سود خود از محل عملیات بیمه‌ای را نسبت به سال قبل افزایش دهد. بررسی‌ها نشان می‌دهد حاصل عملکرد این شرکت در سال ۹۸ در حوزه بیمه زیان بوده است. ثبت رتبه دوم نسبت خسارت با حدود ۸۱ درصد دیگر رکورد منفی این شرکت در میان شرکت‌های همگروه است. با این همه عملکرد شرکت در زمینه سرمایه‌گذاری‌ها زیان بیمه‌ای شرکت را پوشش داده و در نهایت شرکت رشد ۶۰ درصدی سود خالص را تجربه کرده است. در حوزه دارایی‌های نیز اختصاص حدود ۲۹ درصد از سبد دارایی‌های شرکت به دارایی‌های ثابت باعث شده شرکت نتواند آنچنان که باید از دارایی‌های خود بهره‌برداری کند.

بیمه دانا: این شرکت نیز به لحاظ مانده دارایی نسبت به سال قبل افت داشته و از رتبه چهارم به پنچم تنزل کرده است. در بیمه دانا نیز مطالبات از بیمه‌گذاران و نمایندگان حدود ۴۰ درصد دارایی‌ها را به خود اختصاص داده و از پویا بودن و مولد بودن دارایی‌ها کاسته است. با این وجود بررسی‌ها نشان می‌دهد شرکت موفق شده در سال ۹۸ نسبت به سال ۹۷ بخشی از وزن این حساب در سبد دارایی‌های خود بکاهد. در حوزه بیمه‌گری شرکت توانسته با ثبت نرخ رشد ۵۳ درصدی بیش از ۴۷ هزار میلیارد ریال حق بیمه شناسایی کند که این امر شرکت را در رتبه دوم بالاترین حق بیمه دریافتی در بین شرکت‌های خصوصی بیمه قرار داده است. در نقطه مقابل خسارت پرداختی شرکت تنها ۳۰ درصد رشد کرده که این موضوع موجبات افزایش ۳۹ درصدی سود فعالیت‌های بیمه‌ای را فراهم آورده است.

بیمه پارسیان: در سبد دارایی‌های بیمه پارسیان نیز همچون بسیاری از شرکت‌های گروه، وزن بالای مطالبات از بیمه‌گذاران و نمایندگان (حدود ۳۴ درصد) به چشم می‌خورد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که عملیات بیمه‌ای بیمه پارسیان به دلیل رشد ۳۸ درصدی حق بیمه دریافتی در مقابل افزایش تنها ۹ درصدی خسارت پرداختی، تا حدود زیادی قابل قبول بوده است. در حوزه سرمایه‌گذاری‌ها، سود ریالی شرکت نسبت به سال ۹۷ رشد ۳۳ درصدی را تجربه کرده با این وجود بازدهی عملکرد شرکت در این حوزه تنها حدود ۱۷ درصد بوده که رقم قابل قبولی به شمار نمی‌رود. در مجموع بیمه پارسیان موفق شده در سال ۹۸ سود خالص خود را ۴۹ درصد نسبت به سال ۹۷ افزایش دهد.

بیمه کارآفرین: این شرکت با نرخ حدود ۷ درصدی، یکی از کمترین حق بیمه اتکایی واگذاری را در میان شرکت‌های مورد بررسی به خود اختصاص داده است. با این همه سهم بیمه‌گران اتکایی از ذخایر فنی در سبد دارایی‌های این شرکت بیش از ۳۴ درصد است که نسبت به دیگر شرکت‌های بیمه وزن بسیار بالایی به شمار می‌رود. هر چند رشد ۱۲ درصدی حق بیمه دریافتی در کنار کاهش حدود ۸ درصدی خسارت‌های پرداختی در نگاه نخست کارنامه‌ای قابل قبول از شرکت به تصویر کشیده اما سایر هزینه‌های بیمه باعث شده عملکرد شرکت در زمینه بیمه‌گری همچون سال ۹۷ زیانبار بوده و بیمه کارآفرین ضعیف‌ترین نسبت حاشیه سود عملیات بیمه‌ای را در میان شرکت‌ها گروه به ثبت رساند. با این وجود عملکرد شرکت در حوزه سرمایه‌گذاری‌ها این زیان‌دهی را تا حدودی جبران نموده و موجبات رشد بیش از ۵ برابری سود خالص شرکت نسبت به سال قبل را فراهم کرده است.

بیمه کوثر: برخلاف بسیاری از شرکت‌های همگروه عملکرد بیمه کوثر در در بخش عملیات بیمه نسبت به سال قبل بهبود یافته است. بر این اساس، حق بیمه دریافتی شرکت با رشد ۵۸ درصد همراه شده این در حالی است که افزایش در خسارت پرداختی ۴۸ درصد بوده است. این موضوعات باعث شد تا عملیات بیمه‌ای در بیمه کوثر از زیان خارج شده و سود ۱۰۴۹ میلیارد ریالی را به ثبت رساند. بالا بودن وزن مطالبات از بیمه‌گذاران و نمایندگان در سبد دارایی‌ها، در این شرکت نیز از مشکلات عمده به شمار می‌رود. در بخش سرمایه‌گذاری‌ها سود شرکت با رشد ۶ درصدی همراه شده که نرخ رشد بسیار پایینی نسبت به دیگر شرکت‌های هم گروه به شمار می‌رود. در مجموع سال نیز سود خالص بیمه کوثر با رشد ۴۹ درصدی همراه می‌شود.

بیمه حکمت صبا: رشد ۲۳۴ درصدی حق بیمه دریافتی از سوی این شرکت در سال ۹۸ نسبت به سال ۹۷، باعث شده تا بیمه حکمت بیشترین نرخ رشد افزایش حق بیمه را در بین کل شرکت‌های به خود اختصاص دهد. با این حال رشد حدود ۲۰۰ درصد حق بیمه پرداختی موجب شده تا سود شرکت از محل عملیاتی بیمه‌ای تنها ۴۳ درصد رشد کند. هر چند نسبت خسارت شرکت حدود ۴۰ درصد بوده که یکی از پایین‌ترین نسبت‌ها در صنعت است اما با وجود موفقیت در بخش عملیات بیمه‌ای، بیمه حکمت در حوزه سرمایه‌گذاری در مقایسه با دیگر شرکت‌ها توفق چندانی نداشته که این موضوع در کنار رشد سنگین هزینه‌های عمومی و اداری موجب شده حاصل عملکرد این شرکت در سال ۹۸ زیان حدود ۵۹ میلیارد ریالی باشد. در هر حال، بیمه حکمت صبا نیز در پایان سال ۹۸ وارد ناحیه زیان انباشته شده تا سهامداران خطر شمول ماده ۱۴۱ قانون تجارت را احساس کنند.

بیمه معلم: تخصیص میزان بالایی از دارایی‌ها به مطالبات از بیمه‌گذاران و نمایندگان در شرکت بیمه معلم مشهود است. بررسی‌ها نشان می‌دهد سهم این حساب از کل دارایی‌های شرکت حدود ۴۳ درصد است. اما با وجود سهم کم مانده سرمایه‌گذاری‌ها، بررسی‌ها نشان می‌دهد نرخ بازده سرمایه‌گذاری‌های این شرکت در سال ۹۸، حدود ۴۷ درصد بوده که از این حیث شرکت را در رتبه چهارم در میان شرکت‌های همگروه قرار داده است. در حوزه بیمه‌گری نیز آمارها نشان می‌دهد میزان حق بیمه دریافتی با رشد ۴۵ درصدی و خسارت پرداختی با افزایش ۵۹ درصدی همراه شده است. با این حال، عملکرد شرکت در حوزه بیمه‌گری با زیان ۱۹۴ میلیارد ریالی همراه بوده است. در مجموع همچون بسیاری دیگر از شرکت‌های بیمه، رشد درآمد سرمایه‌گذاری‌ها باعث شده عقب‌ماندگی شرکت تا حد زیاد جبران شده و سود خالص شرکت با افزایش ۸۳ درصدی همراه شود.

بیمه ملت: هرچند صورت‌های مالی شرکت تا زمان نگارش این نوشتار منتشر نشده اما گزارشات ماهانه شرکت منتشر شده در سامانه کدال بورس نشان می‌دهد بیمه ملت در سال ۹۸ رقمی بالغ بر ۱۴ هزار میلیارد ریال حق بیمه دریافت کرده که این عدد نسبت به سال قبل با رشد بیش از دو برابری همراه شده است. همچنین در این سال میزان حق بیمه پرداختی شرکت حدود ۸ هزار میلیارد ریال بوده که نسبت به سال قبل با رشد حدود ۵۶ درصدی مواجه بوده است. با این تفاسیر بیمه ملت با ثبت درصد خسارت ۵۵ درصدی یکی از بهترین عملکرد‌ها در این میان شرکت‌های گروه به ثبت رسانده است. بررسی دیگر فاکتورهای عملکردی به دلیل عدم انتشار صورت‌های مالی سالانه ممکن نیست.

بیمه سامان: پراکندگی مناسب دارایی‌ها و عدم اختصاص بیش از حد یک دارایی به یک حساب خاص، مهمترین ویژگی سبد دارایی‌های بیمه سامان به شمار می‌رود. در این شرکت مطالبات از بیمه‌گران و بیمه‌گذاران که بزرگترین معضل دیگر شرکت‌های بیمه‌ای به شمار می‌رود تنها سهم ۱۴ درصدی داشته که این موضوع بر پویایی دارایی‌های شرکت افزوده است. در حوزه بیمه‌گری هم حق بیمه دریافتی و هم خسارت پرداختی شرکت نسبت به سال ۹۷ با رشد حدود ۳۰ درصدی همراه شده با این حال همچون سال قبل حاصل علمکرد شرکت در این حوزه زیان بوده است. با این حال رشد حدود ۶۳ درصدی سودآوری در حوزه سرمایه‌گذاری‌ها موجب شده سود خالص شرکت با سود ۱۱۰ درصدی همراه شود.

بیمه ما: اختصاص بیش از ۵۶ درصد از دارایی‌ها به حوزه سرمایه‌گذاری (۴۷ درصد با سررسید کوتاه‌مدت و ۹ درصد با سررسید بلندمدت) از جمله نقاط قوت شرکت بیمه ما به شمار می‌رود. رشد ۲۵ درصدی حق بیمه دریافتی در کنار افزایش ۵۷ درصدی خسارت پرداختی باعث شده تا عملکرد شرکت در زمینه بیمه‌گری همچون سالیان قبل با زیان همراه شود. با این وجود بیمه ما نیز همچون بسیاری از شرکت‌های گروه توانسته است در سال ۹۸ خود را به لطف عملکردش در حوزه سرمایه‌گذاری سودده نگه دارد. سود خالص شرکت در سال ۹۸ نسبت به سال ۹۷ با رشد حدود ۱۸ درصدی همراه شده است.

بررسی اجمالی مطالب مطرح شده برای هر شرکت و جمع‌بندی آنها نشان می‌دهد صنعت بیمه نیز همچون صنعت بانکداری (در سطح خفیف‌تر) از معضلی به نام دارایی‌های غیرمولد رنج می‌برد.

ماهیت عملیات بیمه بر این اساس است که شرکت حق بیمه‌های دریافتی را سرمایه‌گذاری کرده و از محل بازده حاصل از این سرمایه‌گذاری خسارت‌های احتمالی، سایر هزینه‌ها و در نهایت سود خود را تامین کند.

بدیهی است در صورت عدم وصول حق بیمه به صورت نقدی و ثبت آن به عنوان حساب دریافتنی، سرمایه‌گذاری با تاخیر انجام پذیرفته و بازدهی ناشی از آن دیرتر حاصل خواهد شد لذا شرکت بیمه در تامین هزینه‌های خود به مشکل خواهد خود.

موضوع دیگری که در سال ۹۸ کمکی شایانی به شرکت‌های بیمه و رشد سودآوری آنها داشت رشد نرخ ارز و سود ناشی از تسعیر دارایی‌های ارزی و رشد قیمت اوراق بهادار بود که موجب شد بسیاری از شرکت‌ها از زیان‌دهی نجات یابند.

امری که احتمال تکرار آن در سال جاری بسیار زیاد است و شرکت‌ها می‌توانند از این محل بهره‌ای ببرند. با این حال باید منتظر ماند و دید بزرگان بیمه‌ای در سال ۹۹ بدون اتکا به درآمد‌های سرشار ارزی و سرمایه‌گذاری و تنها از محل عملیات بیمه‌گری می‌توانند روند سودآوری خود را تداوم بخشند؟